Արդեն երկրորդ տարին «Հայաստանի փոքրիկ երգիչները» (խմբավար՝ Քնարիկ Բաբաջանյան, գեղարվեստական ղեկավար՝ Տիգրան Հեքեքյան) մասնակցեցին Հաղարծնի շաբաթին՝ իրենց հրեշտակային երգեցողությամբ լցնելով հայ երաժշտությանը կյանք տված կենտրոնը:
Խորհրդանշական էր, որ ներկաները հնարավորություն ունեցան վայելել հոգևոր երաժշտության անզուգական կատարումները մեր առաջին կոնսերվատորիայում:

Արդեն երկրորդ տարին «Հայաստանի փոքրիկ երգիչները» (խմբավար՝ Քնարիկ Բաբաջանյան, գեղարվեստական ղեկավար՝ Տիգրան Հեքեքյան) մասնակցեցին Հաղարծնի շաբաթին՝ իրենց հրեշտակային երգեցողությամբ լցնելով հայ երաժշտությանը կյանք տված կենտրոնը:
Խորհրդանշական էր, որ ներկաները հնարավորություն ունեցան վայելել հոգևոր երաժշտության անզուգական կատարումները մեր առաջին կոնսերվատորիայում:

Այսօր ճանապարհին գալիս ես ինքս ինձ տվել եմ այս հարցը (Ինչո՞ւմն է Տավուշի բացառիկությունը-խմբ): Առաջին հերթին երկիրը գեղեցիկ է իր մարդկանցով, իր բնությամբ, իր պատմությամբ և իր պայծառ ապագայով, որ ես Տավուշի ու ընդհանրապես մեր Հայրենիքի համար տեսնում եմ:

Տպավորություններս ավելին էին, քան ենթադրում էի: Անկեղծ խոստովանեմ, վաղուց նման հոգևոր երաժշտություն չէի ունկնդրել, քիչ է ասել ունկնդրել, ես այսօր ըմբոշխնեցի իմ հոգևոր երաժշտությունը, որից ցավոք սրտի հեռացել ենք: Եվ այս օրերն են, որ մեզ ստիպելու են, որ ավելի մոտ կանգնենք մեր արժեքներին: Ձգտելու եմ լինել նաև Հաղարծնի շաբաթվա մյուս օրերին, համենայն դեպս այսօրվա տրամադրությունը նպաստելու է դրան:

Այսօր ճանապարհին գալիս ես ինքս ինձ տվել եմ այս հարցը (Ինչո՞ւմն է Տավուշի բացառիկությունը-խմբ): Առաջին հերթին երկիրը գեղեցիկ է իր մարդկանցով, իր բնությամբ, իր պատմությամբ և իր պայծառ ապագայով, որ ես Տավուշի ու ընդհանրապես մեր Հայրենիքի համար տեսնում եմ:

Տպավորություններս ավելին էին, քան ենթադրում էի: Անկեղծ խոստովանեմ, վաղուց նման հոգևոր երաժշտություն չէի ունկնդրել, քիչ է ասել ունկնդրել, ես այսօր ըմբոշխնեցի իմ հոգևոր երաժշտությունը, որից ցավոք սրտի հեռացել ենք: Եվ այս օրերն են, որ մեզ ստիպելու են, որ ավելի մոտ կանգնենք մեր արժեքներին: Ձգտելու եմ լինել նաև Հաղարծնի շաբաթվա մյուս օրերին, համենայն դեպս այսօրվա տրամադրությունը նպաստելու է դրան:

Հաղարծինն այն վայրն է, որտեղ ես 5 տարեկանից եմ եկել: Եթե սուտ չասեմ, շատ հաճախ եմ եղել այս վայրում: Փորձում եմ այնպես անել, որ իմ բոլոր բարեկամները, ովքեր գալիս են Հայաստան և ովքեր իմ շրջապատում են, բոլորն այցելեն վանական համալիր: Հնարավոր չէ բացատրել, թե ինչ ուժ կա այստեղ: Ինձ համար ամենակարևոր սրբավայրերից մեկն է, ամեն տարի պիտի հաճախեմ: Ե՛վ իմ երեխաներին եմ միշտ այստեղ բերում, և՛ իմ բարեկամներին: Հիմա մենք 15 հոգանոց խմբով ենք ու մեզ համար մեծ պատիվ համարեցինք անպայման գալ, հասնել Հաղարծին: Տեսնում եմ, ինչ ակտիվ երիտասարդություն կա այստեղ, առիթն օգտագործելով պետք է երիտասարդներին շնորհակալություն հայտնեմ, ովքեր առանց քննարկման այստեղ են և ուրախանում են:

Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչների համար հոգևոր հովիվը շատ կարևոր է: Տավուշի հոգևոր հովիվը նույնպես բացառիկ մարդկանցից է, ով ամեն ինչ անում է ի սրտե ու բարությամբ: Անում է ամեն ինչ շատ ճշգրիտ: Երբ ամեն բնագավառում հայ մարդը պրոֆեսիոնալ է, իսկ ես Սրբազանին (նկատի ունի Բագրատ Սրբազանին-խմբ) պրոֆեսիոնալ ուսուցիչ եմ համարում, ում խոսքը կարևոր է: Այնպես որ ինձ համար շատ գնահատելի է ու ես շնորհակալ եմ Աստծուն, որ այդ մարդուն գիտեմ:

Հաղարծինն այն վայրն է, որտեղ ես 5 տարեկանից եմ եկել: Եթե սուտ չասեմ, շատ հաճախ եմ եղել այս վայրում: Փորձում եմ այնպես անել, որ իմ բոլոր բարեկամները, ովքեր գալիս են Հայաստան և ովքեր իմ շրջապատում են, բոլորն այցելեն վանական համալիր: Հնարավոր չէ բացատրել, թե ինչ ուժ կա այստեղ: Ինձ համար ամենակարևոր սրբավայրերից մեկն է, ամեն տարի պիտի հաճախեմ: Ե՛վ իմ երեխաներին եմ միշտ այստեղ բերում, և՛ իմ բարեկամներին: Հիմա մենք 15 հոգանոց խմբով ենք ու մեզ համար մեծ պատիվ համարեցինք անպայման գալ, հասնել Հաղարծին: Տեսնում եմ, ինչ ակտիվ երիտասարդություն կա այստեղ, առիթն օգտագործելով պետք է երիտասարդներին շնորհակալություն հայտնեմ, ովքեր առանց քննարկման այստեղ են և ուրախանում են:

Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչների համար հոգևոր հովիվը շատ կարևոր է: Տավուշի հոգևոր հովիվը նույնպես բացառիկ մարդկանցից է, ով ամեն ինչ անում է ի սրտե ու բարությամբ: Անում է ամեն ինչ շատ ճշգրիտ: Երբ ամեն բնագավառում հայ մարդը պրոֆեսիոնալ է, իսկ ես Սրբազանին (նկատի ունի Բագրատ Սրբազանին-խմբ) պրոֆեսիոնալ ուսուցիչ եմ համարում, ում խոսքը կարևոր է: Այնպես որ ինձ համար շատ գնահատելի է ու ես շնորհակալ եմ Աստծուն, որ այդ մարդուն գիտեմ:

Այսօր Հաղարծնի շաբաթի պաշտոնական բացում էր:
«Տավուշն ավելին է, քան պարզապես սահմանում պատահած դեպքերը: Մենք ուզում ենք մեր ներքին հոգևոր կյանքը, մեր մշակութային ժառանգության հարստությունն ու գեղեցկությունը փոխանցել մեր երիտասարդների՝ մեր նոր սերնդի միջոցով: Երբ հայտարարում ենք, որ Տավուշը բացառիկ է, դա ընկալում ենք որպես մի երկար ճանապարհ. կյանք ստեղծող մարդկանց բացառիկության գործընթաց». Բագրատ Սրբազան

Հաղարծնում հոգևոր երաժշտությունը խառնվեց երկնային պաշտամունքին. Հաղարծնի շաբաթը մեկնարկեց Հայաստանի կամերային երգչախմբի ելույթով: (Գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր՝ Ռոբերտ Մլքեյան): Ներկաները հնարավորություն ունեցան վայելելու հոգևոր երաժշտության ապրեցնող հնչյունները:

Ինչպես խնկի անուշ բույրը, խառնվելով օդի հետ, այն դարձնում է քաղցրահամ և անուշահոտ, այսպես և հոգևոր երաժշտության ելևէջները, խառնվելով մեր հոգու հետ, այն դարձնում են անուշաբույր և աստվածահաճո:
Բագրատ Սրբազանի խոսքերով՝ Հաղարծնի վանքին ավելի շքեղ, աղոթական ու փառաբանական ընծայում չէր կարող լինել, քան այս ելույթը:

Այսօր Հաղարծնի շաբաթի պաշտոնական բացում էր:
«Տավուշն ավելին է, քան պարզապես սահմանում պատահած դեպքերը: Մենք ուզում ենք մեր ներքին հոգևոր կյանքը, մեր մշակութային ժառանգության հարստությունն ու գեղեցկությունը փոխանցել մեր երիտասարդների՝ մեր նոր սերնդի միջոցով: Երբ հայտարարում ենք, որ Տավուշը բացառիկ է, դա ընկալում ենք որպես մի երկար ճանապարհ. կյանք ստեղծող մարդկանց բացառիկության գործընթաց». Բագրատ Սրբազան

Հաղարծնում հոգևոր երաժշտությունը խառնվեց երկնային պաշտամունքին. Հաղարծնի շաբաթը մեկնարկեց Հայաստանի կամերային երգչախմբի ելույթով: (Գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր՝ Ռոբերտ Մլքեյան): Ներկաները հնարավորություն ունեցան վայելելու հոգևոր երաժշտության ապրեցնող հնչյունները:

Ինչպես խնկի անուշ բույրը, խառնվելով օդի հետ, այն դարձնում է քաղցրահամ և անուշահոտ, այսպես և հոգևոր երաժշտության ելևէջները, խառնվելով մեր հոգու հետ, այն դարձնում են անուշաբույր և աստվածահաճո:
Բագրատ Սրբազանի խոսքերով՝ Հաղարծնի վանքին ավելի շքեղ, աղոթական ու փառաբանական ընծայում չէր կարող լինել, քան այս ելույթը:

Սահմանապահ Կոթիի Սբ. Աստվածածին եկեղեցում հուլիսի 27-ին  մեծ ուրախություն էր: 55 հրաշամանուկներ մկրտվեցին՝ ընդունելով Սուրբ Մյուռոնի դրոշմն ու դառնալով Եկեղեցու անդամ:
«Մկրտվել և արդարանալ, սրբվել մեղքերից, ազատվել դևերից և ծառայել Աստծուն»:
(Մաշտոց, Կանոն սուրբ Մկրտության)

Սահմանապահ Կոթիի Սբ. Աստվածածին եկեղեցում հուլիսի 27-ին  մեծ ուրախություն էր: 55 հրաշամանուկներ մկրտվեցին՝ ընդունելով Սուրբ Մյուռոնի դրոշմն ու դառնալով Եկեղեցու անդամ:
«Մկրտվել և արդարանալ, սրբվել մեղքերից, ազատվել դևերից և ծառայել Աստծուն»:
(Մաշտոց, Կանոն սուրբ Մկրտության)

Այն մասին, թե ինչպես են Վարդավառը նշում տավուշցիներն ու թե ինչպես են այստեղ կենսունակ մնացել եկեղեցական ու ազգային ավանդույթները:
«Պայծառակերպություն կամ Այլակերպություն. այն երկու երես ունի: Առաջինը վերաբերում է Քրիստոսին և երկրորդ Աստվածհայտնության մեծագույն խորհուրդն է, իսկ երկրորդ երեսն ուղղակիորեն առնչվում է մարդուն…»:

Տեսանյութը՝ Շողակաթ ՀԸ-ի

Այն մասին, թե ինչպես են Վարդավառը նշում տավուշցիներն ու թե ինչպես են այստեղ կենսունակ մնացել եկեղեցական ու ազգային ավանդույթները:
«Պայծառակերպություն կամ Այլակերպություն. այն երկու երես ունի: Առաջինը վերաբերում է Քրիստոսին և երկրորդ Աստվածհայտնության մեծագույն խորհուրդն է, իսկ երկրորդ երեսն ուղղակիորեն առնչվում է մարդուն…»:

Տեսանյութը՝ Շողակաթ ՀԸ-ի

Մի քանի գործոն է, որ անպայման է դարձնում մեր՝ ամեն տարի Հաղարծին այցելությունը: Նախ՝ հոգևոր մթնոլորտն է, որ այստեղ տիրում է, հետո՝ Բագրատ Սրբազանի անձն է, որը մեզ համար Հայ եկեղեցում առանձին կանգնած հոգևորականի կերպար է: Ամբողջ տարին ես մեծ ուշադրությամբ հետևում եմ բոլոր այն նախաձեռնություններին, որ մեծ սիրով, նվիրումով, խանդավառությամբ Տավուշի մարզում անում է նա: Աստծո ինչքա՜ն օրհնություն կա Սրբազանի գործունեության մեջ: Այս ամենադժվար պայմաններում չի հիասթափվում, կարծես թե ավելի զորանում է:

Այս շաբաթը շատ երիտասարդական է, տարբերվող է հայաստանյան իրականության մեջ: Պահապան զարգացման հիմնադրամի նախաձեռնությունը տեսանք, միանգամից հոգուս դիպավ: Միշտ կա այն մտահոգությունը, թե ինչպես են երեխաներն ապրում այդ կրակոցների տակ: Մեր աղոթքն է, որ Աստված մեր Սրբազանին առողջություն, երկար տարիների կյանք տա, որ ծաղկի Տավուշը:

Հայաստանն ինքնին բացառիկ է, Աստծո օրհնած երկիր է: Այսպիսի ծրագրեր շատ են պետք, որ մեր ժողովուրդն ինքը սկսի մեր հողը սիրել, իր ապագան կապի բացառապես Հայաստանի հետ, հասկանա, որ այս երկրին հայ մարդը պետք է տեր լինի:

Մի քանի գործոն է, որ անպայման է դարձնում մեր՝ ամեն տարի Հաղարծին այցելությունը: Նախ՝ հոգևոր մթնոլորտն է, որ այստեղ տիրում է, հետո՝ Բագրատ Սրբազանի անձն է, որը մեզ համար Հայ եկեղեցում առանձին կանգնած հոգևորականի կերպար է: Ամբողջ տարին ես մեծ ուշադրությամբ հետևում եմ բոլոր այն նախաձեռնություններին, որ մեծ սիրով, նվիրումով, խանդավառությամբ Տավուշի մարզում անում է նա: Աստծո ինչքա՜ն օրհնություն կա Սրբազանի գործունեության մեջ: Այս ամենադժվար պայմաններում չի հիասթափվում, կարծես թե ավելի զորանում է:

Այս շաբաթը շատ երիտասարդական է, տարբերվող է հայաստանյան իրականության մեջ: Պահապան զարգացման հիմնադրամի նախաձեռնությունը տեսանք, միանգամից հոգուս դիպավ: Միշտ կա այն մտահոգությունը, թե ինչպես են երեխաներն ապրում այդ կրակոցների տակ: Մեր աղոթքն է, որ Աստված մեր Սրբազանին առողջություն, երկար տարիների կյանք տա, որ ծաղկի Տավուշը:

Հայաստանն ինքնին բացառիկ է, Աստծո օրհնած երկիր է: Այսպիսի ծրագրեր շատ են պետք, որ մեր ժողովուրդն ինքը սկսի մեր հողը սիրել, իր ապագան կապի բացառապես Հայաստանի հետ, հասկանա, որ այս երկրին հայ մարդը պետք է տեր լինի:

Սահմանապահ Այգեպարում 2 օր շարունակ Տավուշի թեմի հոգևորականները Մկրտության խորհուրդն էին կատարում: Նախօրոք պատրաստությունից, Մկրտության խորհրդին ու Հայ եկեղեցու դավանանքին ծանոթանալուց հետո այգեպարցիները՝ մեծ ու մանուկ, ընդունեցին սրբալույս Մյուռոնի դրոշմը՝ անդամագրվելով Քրիստոսի եկեղեցուն:

Այգեպար գյուղի տները գտնվում են հայ-ադրբեջանական սահմանից 100-700 մետր հարևանությամբ: Բագրատ Սրբազանի խոսքերով՝ այստեղ ապրում են մարդիկ, որոնց հավատքի ու քրիստոնեական ինքնության մեծագույն արտահայտությունը նրանց ամենօրյա կանքն է սահմանագոտում:

Սահմանապահ Այգեպարում 2 օր շարունակ Տավուշի թեմի հոգևորականները Մկրտության խորհուրդն էին կատարում: Նախօրոք պատրաստությունից, Մկրտության խորհրդին ու Հայ եկեղեցու դավանանքին ծանոթանալուց հետո այգեպարցիները՝ մեծ ու մանուկ, ընդունեցին սրբալույս Մյուռոնի դրոշմը՝ անդամագրվելով Քրիստոսի եկեղեցուն:

Այգեպար գյուղի տները գտնվում են հայ-ադրբեջանական սահմանից 100-700 մետր հարևանությամբ: Բագրատ Սրբազանի խոսքերով՝ այստեղ ապրում են մարդիկ, որոնց հավատքի ու քրիստոնեական ինքնության մեծագույն արտահայտությունը նրանց ամենօրյա կանքն է սահմանագոտում: