ՍԱՀՄԱՆԱԳԼԽԻՆ ԳՏՆՎՈՂ 7-ՐԴ ԴԱՐԻ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ԱՅՍՕՐ ՋԵՐՄՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒ ՍԻՐՈՎ ԷՐ ՇՆՉՈՒՄ
Այսօր՝ Թարգմանչաց տոնին, սահմանապահ Ոսկեպարի Սբ․ Աստվածածին եկեղեցում Պատարագ մատուցեց Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը։ Սուրբ Պատարագին մասնակցում էին ինչպես ոսկեպարցիներ, այնպես էլ ուխտավորներ Տավուշի տարբեր ծագերից, մոտակա դիրքերը հսկող զինվորները, ներկա էր թեմի հոգևոր դասը։
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին գտնվում է հակառակորդի հենակետերի ուղղակի հարևանությամբ և միայն այս վերջերս է, որ այստեղ սկսել են եկեղեցական արարողություններ կատարվել։ 7-րդ դարում կառուցված այս տաճարն ընկած է այն շրջանում, որտեղով ժամանակին Մեսրոպ Մաշտոցն է անցել ու սովորեցրել, և պատահական չէ, որ Թարգմանչաց տոնի Սուրբ Պատարագը մատուցվում էր մեծ ուսուցչի ոտնահետքերը կրող ու այսօր կրկին վերածնունդ ապրող այս վայրում։
Բագրատ Սրբազանն իր քարոզում նշեց, որ Մեսրոպ Մաշտոցի, մեր մեծ հայրերի ու նրանց ժառանգների մեծագույն դերակատարությունը հայ ժողովրդի կյանքում մեր ազատագրության խորհուրդն է․
«Այսօր Թարգմանչաց տոնն է՝ մեր մեծ սուրբերի տոնը, նրանց, ովքեր մեր ինքնությունը կրեցին, պահեցին, զարգացրեցին և փոխանցեցին մեզ։ Նրանք մեր կենսագրության ճանապարհորդության յուրաքանչյուր հանգրվանում մեծագույն դերակատարութուն են ունեցել նախ Աստծուն թարգմանելու իմաստով և ապա՝ մեր ինքնությունը պահելու, զարգացնելու և փոխանցելու մեզ՝ որպես մեծագույն ժառանգություն։
Գրերի գյուտը բոլորովին կապ չունի տառեր ստեղծելու հետ։ Եղիշեն Մաշտոցի վերադարձը Հայաստան Մովսես մարգարեի վերադարձի հետ է համեմատում: Եվ սա ի՞նչ խորհուրդ ուներ իր մեջ․ մի՞թե միայն 36 այս կամ այն ձևով գրված տառերի գյուտ էր այդ․ դա մեր ժողովրդի ազատագրության խորհուրդն էր, այլապես Մաշտոցին չէր համեմատի նրա հետ, ով իր ժողովրդին տանում էր ազատագրության, ով իր ժողովրդին անապատի ճանապարհով տանում էր դեպի ավետյաց երկիր։ Ինչպես Մովսեսը, այնպես էլ Մեսրոպ Մաշտոցն էր առաջնորդում ժողովրդին դեպի ազատագրություն այն մեծասքանչ հերոսությամբ, որ գրերի գյուտն է։ Այդ պատճառով ենք ասում, որ այսօր մեր ինքնությունը վերագտնելու ու վերջնական ազատագրման տոնն է»։
«Այդ շրջանում պարզապես անվանական պետություն գոյություն ուներ․ ընդամենը մի քանի տարի անց այլևս չկար այդ թագավորությունը՝ դավաճանությունների ու խաբեությունների, անարդարությունների պատճառով։
Որևէ ժամանակ Աստծու օրենքից շեղումը մեզ տարել է անկումների՝ թե՛ անձնական և թե՛ հավաքական։ Եվ մեր թարգմանիչ հայրերը հենց այդ ալիքի դեմ կարողացան կանգնել, այդ հոսանքը փոխել, այդ ճանապարհը ցույց տալ, այդ կամուրջը կամրջել, որը ոչ մի տեսակի զենքով, ոչ մի հզոր ուժերով չկարողացավ հաղթահարվել այս ողջ ընթացքում։
Մեր 1500-ամյա մշակույթը մենք անընդհատ փչացնում ենք, փչացնում ենք ու քայքայում մեր անտարբերությամբ, հարաբերություններով, սակայն այն այնքան հարուստ է, որ չի վերջանում։ Ժամանակ առ ժամանակ Աստված անձեր, անհատներ կամ խմբեր է դուրս բերում մեր միջից, որոնք անընդհատ վերանորոգում են։ Մեր հայրերն անընդհատ այնքան ամուր ու մաքրությամբ են հաստատել, այնքան Աստվածային շնորհ ու օրհնություն են դրել մեր կենսագրության մեջ, որ այն չի փչանում ու չի ավարտվում։ Նրանք առանց բանակների, առանց որևէ համակարգերի այս հրաշքն են ստեղծել․ գնացել են ճիշտ սրտին՝ ինքնությանը՝ մաքրելու, զուլալացնելու, ամրացնելու այն և այդպիսով ապրելու չափանիշ սահմանելու»։
Սահմանագլխին կանգնած Սբ․ Աստվածածին եկեղեցին էլ կարծես վերազարթոնքի այդ տևական զորության մարմնավորումը լինի, որ երկար դադարից ու լքվածությունից հետո մի շարք նվիրյալ անձանց շնորհիվ այսօր կրկին իր նախկին շքեղությանն ու գեղեցկությանն է դարձել՝ սիրով ու ջերմությամբ առլեցուն․
«Այս տաճարն էլ ամիսներ առաջ կարծես այդ նույն քայքայման հետևանքը լիներ, և այս տաճարի ուրախության, ջերմության այսօրվա տեսքը, որ շատերիս սրտերին էլ նույն զգացումն է տվել, թո՛ղ որ մեր Տավուշ աշխարհի նոր կյանքի, վերանորոգման ու վերազարթոնքի խորհրդանիշը լինի։ Մենք մեր տունը մեր ձեռքերով քար առ քար, հոգի առ հոգի կառուցելու ենք։ Իրար հետ ձեռք ձեռքի են գնում հոգին և քարը։ Չկա հոգին՝ քարը գոյություն չունի, և այդպես է լինելու մեր ամբողջ ճանապարհորդությունը»։
Բագրատ Սրբազան, Ոսկեպար