Տավուշի մարդիկ
Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում կատարվեց Ջրօրհնեք և օրհնված ջուրը բարձրացվեց դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին
Հունվարի 8-ին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում: Բերդ քաղաքի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Արամ քահանան բարեշնորհ Մարտուն սարկավագի հետ միասին օրհնեցին զորամասերի ջուրը, այնուհետև օրհնված ջուրը բարձրացվեց նաև դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին: Մեջբերում ենք Տեր Արամի քարոզից մի հատված. «Սուրբ Ծնունդն իսկապես մեծագույն խորհուրդ ունի, Աստված մարդանում է, որ մարդն Աստվածանա, Աստված
... Ավելին.Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում կատարվեց Ջրօրհնեք և օրհնված ջուրը բարձրացվեց դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին
Հունվարի 8-ին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում: Բերդ քաղաքի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Արամ քահանան բարեշնորհ Մարտուն սարկավագի հետ միասին օրհնեցին զորամասերի ջուրը, այնուհետև օրհնված ջուրը բարձրացվեց նաև դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին:
Մեջբերում ենք Տեր Արամի քարոզից մի հատված.
«Սուրբ Ծնունդն իսկապես մեծագույն խորհուրդ ունի, Աստված մարդանում է, որ մարդն Աստվածանա, Աստված մեր նման է դառնում, որ մեզ իր նման դարձնի: Սուրբ ծննդյան խորհրդի մեջ մարդ պետք է գտնի իր Աստվածապարգև էությունը: Շնորհակալ ենք ձեր ծառայության և ձեր կյանքի համար, որ բերում եք մեզ, մեր հայրենիքի պաշտպանությանը: Իմ ու իմ ժողովրդի անունից շնորհակալություն եմ հայտնում ձեր մեծ ծառայության համար:
Ձեր ծառայությունը տարբերվում է, դուք պաշտպանում ու պահպանում եք Հայաստանի Հանրապետության դարպասները»:
«Իսկ Տավուշում բոլորը դատապարտված են զինվոր լինելու: Նրանք առաջնորդվում են մի սկզբունքով՝ սահմանն ամուր է, երբ սահմանի թիկունքում գտնվող համայնքը հզոր է»:
«Բանակը մեզ համար մի մեծ ընտանիք է, ու այսօր մենք գտնվւոմ ենք ձեր կողքին, որպես ձեր ընտանիքի անդամներ»:
«Իսկ երբ մենք հավաքական ու միասնական ենք, մեր լեզվամտածողությունից վերանում է «անհնար» բառը ու այն փոխարինվում է «հրաշք»-ով»:
Սուրբ Ծննդյան խորհուրդը համակել էր ամբողջ սահմանապահ Բերքաբերը
Տավուշի թեմի սահմանապահ Բերքաբեր գյուղում մեծից փոքրի ցնծության մեջ էին, տոնում էին Սուրբ Ծննդյան ավետիսը: Հունվարի 8-ին Տավուշի թեմի Բերքաբեր գյուղի Սուրբ Գևորգ եկեղեցում մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության և մկրտության խորհրդի առթիվ Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնյաց հանդես: Այս կարևոր արարողության խաչքավորը պարոն Գևորգ Ղազարյանն էր, ով մեծ խոնարհությամբ ու ուրախությամբ իր
... Ավելին.Սուրբ Ծննդյան խորհուրդը համակել էր ամբողջ սահմանապահ Բերքաբերը
Տավուշի թեմի սահմանապահ Բերքաբեր գյուղում մեծից փոքրի ցնծության մեջ էին, տոնում էին Սուրբ Ծննդյան ավետիսը:
Հունվարի 8-ին Տավուշի թեմի Բերքաբեր գյուղի Սուրբ Գևորգ եկեղեցում մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության և մկրտության խորհրդի առթիվ Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնյաց հանդես:
Այս կարևոր արարողության խաչքավորը պարոն Գևորգ Ղազարյանն էր, ով մեծ խոնարհությամբ ու ուրախությամբ իր հոգու վրա կրեց այդ կարևոր առաքելությունը, վերջինս ընտրվեց Բերքաբերի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու խաչի քավոր արժանապատիվ տեր Արշավիր քահանայի առաջարկությամբ և գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի օրհնությամբ:
Այս կարևորագույն իրադարձությանը մասնակից դարձան Բերքաբերի դպրոցականները, գյուղի բնակիչները:
Սահմանագոտում ապրող մարդիկանց համար նմանօրինակ իրադարձությունները շատ կարևոր են: Բերքաբերում Ջրօրհնեքը վերածվեց համահայկական տոնի, օրհնված ջուրը մտավ յուրաքանչյուր տուն:
Սուրբ Ծննդյան ավետիսը հասավ սահմանապահ Կոթի
Հունվարի 7-ին Տավուշի Կոթի համայնքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն և օրհնված ջուրը բաժանվեց մարդկանց: Ներկա էր նաև Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար պարոն Կարեն Աբազյանը: Ջրօրհնեքի խաչքավորը Կոթի գյուղի գյուղապետ պարոն Ֆելիքս Մելիքյանն էր, ով երկար տարիներ ծառայել է սեփական ժողովրդին և մտահոգվել սեփական գյուղի բարգավաճման համար: Սահմանամերձ
... Ավելին.Սուրբ Ծննդյան ավետիսը հասավ սահմանապահ Կոթի
Հունվարի 7-ին Տավուշի Կոթի համայնքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն և օրհնված ջուրը բաժանվեց մարդկանց: Ներկա էր նաև Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար պարոն Կարեն Աբազյանը: Ջրօրհնեքի խաչքավորը Կոթի գյուղի գյուղապետ պարոն Ֆելիքս Մելիքյանն էր, ով երկար տարիներ ծառայել է սեփական ժողովրդին և մտահոգվել սեփական գյուղի բարգավաճման համար:
Սահմանամերձ գյուղերը պետության կողմից «հերոս բնակավայր» կոչում են ստացել: Կոթին Հայաստանի Հանրապետության հերոս գյուղերից է, գյուղն անխախտ է պահում հայրենի սահմանները, պատվով դուրս է գալիս պատերազմական բոլոր փորձություններից:
Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանն օրհնեց Կոթեցի այն տղաներին, ովքեր շուտով համալրելու են Հայկական բանակի շարքերը: Նրանց բաժանվեցին օրհնված խաչքեր:
Այնուհետև տեղի ունեցավ հանդիպում Կոթեցի այն 13 ուսանողների հետ, ովքեր Տավուշի թեմի միջոցով կրթաթոշակ են ստանում՝ «Վարդան և Լիզ Թորոսյան» հիմնադրամի հովանավորությամբ:
ՍՈՒՐԲ ԾՆՈՒՆԴ ԵՎ ԱՍՏՎԱԾՀԱՅՏՆՈՒԹՅՈՒՆ. ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱԿԱՆ ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ԻՋԵՎԱՆՈՒՄ
Հունվարի 6-ին Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը Սուրբ և Անմահ Պատարագ մատուցեց Իջևանի առաջնորդանիստ Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում: Պատարագին ներկա էին Երրորդ բանակային կորպուսի շտաբի պետ գնդապետ Արտյոմ Սմբատյանը, Իջևանի գնդի հրամանատար գնդապետ Վահե Հովսեփյանը, սպաներ և զինվորներ: Պատարագի որոշ հատվածներ երգում էին Տավուշի թեմի մանկապատանեկան երգչախմբի սաները (խմբավար՝ Քրիստինե Շերոյան): Հավատացյալներին
... Ավելին.ՍՈՒՐԲ ԾՆՈՒՆԴ ԵՎ ԱՍՏՎԱԾՀԱՅՏՆՈՒԹՅՈՒՆ. ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱԿԱՆ ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ԻՋԵՎԱՆՈՒՄ
Հունվարի 6-ին Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը Սուրբ և Անմահ Պատարագ մատուցեց Իջևանի առաջնորդանիստ Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում: Պատարագին ներկա էին Երրորդ բանակային կորպուսի շտաբի պետ գնդապետ Արտյոմ Սմբատյանը, Իջևանի գնդի հրամանատար գնդապետ Վահե Հովսեփյանը, սպաներ և զինվորներ:
Պատարագի որոշ հատվածներ երգում էին Տավուշի թեմի մանկապատանեկան երգչախմբի սաները (խմբավար՝ Քրիստինե Շերոյան):
Հավատացյալներին փոխանցելով Փրկչի ծննդյան մեծ ավետիսը՝ Բագրատ Սրբազանը հիշեցրեց, որ այսօր ծնվող Փրկիչը չի փոխվել. «Զի Հիսուս Քրիստոս երեկ և այսօր նույն և հավիտյան» (Եբր. ԺԳ.8) Մենք այսօր տոնախմբում ենք մեր Աստծո՝ մեզ հետ, մեզ նման լինելը, մարդանալը, ծնվելը, մեզ հետ ապրելը և սա այլ բան չի կարող լինել, քան այս նույնությունը, որ ժամանակ և տարածություն չի ճանաչում: Իր անփոփոխ լինելու առջև մեզ համար անփոփոխ հնչում է հրեշտակների անմեղ խոսքը, որ խաղաղության, մարդկանց մեջ հաճության և սիրո Իշխանն է այսօր մեզ համար ծնվում: Եվ այդ նույն Աստվածն է, որ անփոփոխ կերպով խոսում ու հռչակում է սիրո և խաղաղության մասին:
Աստված այսօր աղքատանում է. գալիս է Իր բարձունքներից, մեզ համար դառնում գոյութենական և շոշափելի, սակայն այս խորհուրդը իմաստ չի ունենա, եթե մենք չփորձենք մեր կյանքի յուրաքանչյուր պահը, մեր յուրաքանչյուր գործը, անելիքը՝ ուղղված թե՛ մեզ, ու թե՛ ուրիշներին բերել այդ Ծննդյան սիրո, խաղաղության ու հաշտության մեծագույն խորհրդի մեջ: Այսօր քանի՞սս ենք մեր տուն, փողոց, աշխատավայր տանելու այդ սերը մեզ հետ: Այսօր ովքե՞ր են լինելու այն հովիվները, հրեշտակները, մոգերը, որ հռչակելու են իրենց սրտով, հոգով, զգացումով, էությամբ, որ այսօր Աստված է ծնվում: Ովքե՞ր են լինելու այն մարդիկ, ովքեր ասելու են «Քրիստոս ծնավ և հայտնեցավ», քանի որ իրոք ապրում են դրանով»:
Սրբազանն իր գնահատանքը հայտնեց Պատարագին ներկա սպաներին ու զինվորներին, նշելով, որ նրանք են մեր Հայրենիքի ու հավատքի սահմաններն ու տարածությունը պաշտպանողները, ամենօրյա սիրո ճանապարհի մեջ խաղաղության կրողները լինելով՝ մեր ժողովրդի պաշտպանները, մաղթելով որ բոլորս էլ կարողանանք վայելել Խաղաղության այն պատգամը, որ այսօր հնչում է բոլոր եկեղեցիներից:
Սուրբ Պատարագի ավարտին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն, և Եկեղեցու Խաչի կնքահայր դարձավ Իջևանի փոխքաղաքապետ Արթուր Ճաղարյանը:
Ներկաները հեռացան՝ իրենց հետ տանելով Քրիստոսի Ծննդյան մեծ ավետիսը՝ հռչակելով Աստվածային Սիրո մեծագույն արտահայտությունը:
Սուրբ Ծննդյան Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ Իջևանի Սբ. Ներսես Շնորհալի եկեղեցում
Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Սուրբ Ծնունդն սկսում է տոնել հունվարի 5-ի երեկոյան: Այս օրը բոլոր եկեղեցիներում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ է մատուցվում և քրիստոնյաներին է փոխանցվում Փրկչի՝ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան ավետիսը: Ճրագալույց բառը նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, վառել: Իջևանի Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ մատուցեց արժանապատիվ Տեր Սիմեոն քհն. Առաքելյանը: Նա փոխանցեց Սուրբ Ծննդյան
... Ավելին.Սուրբ Ծննդյան Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ Իջևանի Սբ. Ներսես Շնորհալի եկեղեցում
Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Սուրբ Ծնունդն սկսում է տոնել հունվարի 5-ի երեկոյան: Այս օրը բոլոր եկեղեցիներում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ է մատուցվում և քրիստոնյաներին է փոխանցվում Փրկչի՝ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան ավետիսը: Ճրագալույց բառը նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, վառել:
Իջևանի Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ մատուցեց արժանապատիվ Տեր Սիմեոն քհն. Առաքելյանը: Նա փոխանցեց Սուրբ Ծննդյան ավետիսը, նշելով, որ անհրաժեշտ է առաջանալ դեպի Սուրբ Ծնունդ նորոգված հոգով ու մտքով:
Պատարագի ավարտին ներկաներն իրենց հետ տարան վառված մոմերը՝ Աստվածային լույսի, եկեղեցու օրհնության ու Բեթղեհեմյան աստղի խորհրդանիշը՝ լույսը տարածելով ողջ քաղաքում:
ՈՒՇԱՑԱԾ ՃԱՆԱՊԱՐՀ ԴԵՊԻ ԽՈՐԱՆԱՇԱՏ…
-Իսկ վանքի վրա կրակո՞ւմ են, հարցնում եմ զինվորականներից մեկին։ -Չէ, ուղղակի տարիների անգործությունից ու անշենությունից վանքը կիսավեր, խոնարհված վիճակում է: Էս աշնան վերջին հոկտեմբեր ամիսը միակ հնարավորությունն էր 24 տարվա երազանքս կյանքի կոչելու ու վանքը տեսնելու համար, տերևները թափվելուն պես վանք բարձրանալն այլևս խիստ վտանգավոր է, գարնան ու ամռան ամիսներին վանք այցելողներն ավելի պաշտպանված են
... Ավելին.ՈՒՇԱՑԱԾ ՃԱՆԱՊԱՐՀ ԴԵՊԻ ԽՈՐԱՆԱՇԱՏ…
-Իսկ վանքի վրա կրակո՞ւմ են, հարցնում եմ զինվորականներից մեկին։
-Չէ, ուղղակի տարիների անգործությունից ու անշենությունից վանքը կիսավեր, խոնարհված վիճակում է:
Էս աշնան վերջին հոկտեմբեր ամիսը միակ հնարավորությունն էր 24 տարվա երազանքս կյանքի կոչելու ու վանքը տեսնելու համար, տերևները թափվելուն պես վանք բարձրանալն այլևս խիստ վտանգավոր է, գարնան ու ամռան ամիսներին վանք այցելողներն ավելի պաշտպանված են հակառակորդի դիրքերից: Սրբավայրը հակառակորդի հենակետից ընդամենը 70 մ հեռավորության վրա է` մինչև ատամները զինված ադրբեջանցի դիպուկահարների անմիջական թիրախում:
Նկարը, որը տեսնում եք, տեսարանն էր, որ բացվեց վանքի ուղին բռնելուն պես, փշալարերով պատված փոքրիկ ճանապարհից բացվեց դեպի վանք տանող կածանը: Ու բացվեց տեսարանը, գնում էինք դեպի տուն, ու դողացող ոտքերս այլևս անշարժ կարողությունից սկսեցին ավելի արագ գնալ, ու ճանապարհին մտածում եմ, ու՞ր էի այսքան ժամանակ, ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ՍԱՀՄԱՆԻ ՏԱԿԻ ՎԱՆՔ ՏԱՆՈՂ ՀԵՆՑ ԷՍ ԿԱԾԱՆԻՑ․․․ու մեղքի զգացումը, որ պատեց ինձ վանք հասնելուն պես, թույլ չէր տալիս ներս մտնել․․․մնացել էի շիվար մուտքի մոտ ծնկած․․․
Հիշեցի գիշերվա կարդացածս.
«Առանց Խորանաշատի հնարավոր չէ պատկերացնել հայ միջնադարյան պատմագիտական միտքը: Խորանաշատը գրչության կենտրոն էր, վանքն ունեցել է ժամանակի չափանիշներով գործող համալսարան, հիմնադիրը Մխիթար Գոշի աշակերտներից է` Վանական Վարդապետը: Խորանաշատում ուսանել են Վարդան Արևելցին, Կիրակոս Գանձակեցին, Մաղաքիա Աբեղան, Ատեփանոս Աղթամարցին, շատ այլ նշանավոր դեմքեր»:
Հետո էլի աչքս ընկավ գավիթի վրա աճած ծառերին,վանքի բակում ու ներսում թափված քարերին, սառը պատերին ու էլի հուզմունքը պատեց ինձ:
Վանքի մոխրագույն ու սև անմարդ պատերն ամբարված աղոթք են ներծծել, ու ամեն օր աղոթում են․․․աղոթում են, որ կրկին վերածնվի վանքի երբեմնի հոգևոր զարթոնքը․․․
Մեղքի զգացումն ու հարցերը հանգիստ չէին տալիս․․․
Ինչու՞ եմ այսքան ուշ տեսնում վանքը, ու չգիտեմ, դեռ էլի կտեսնե՞մ, ե՞րբ կտեսնեմ․․․
Տերևները թափվելուն պես տարածքն ամբողջովին տեսանելի է դառնալու հակառակորդի դիրքերից․․․
Զինվորները փոքրիկ կածան էին բացել,որ վանք գնալ գալու հնարավորություն ունենային․․․
Իսկ վանքը խոնարհված էր․․․Վանական Վարդապետի գերեզմանը գնալ հնարավոր չէր՝ վտանգավորության պատճառով, զինվորները պատմում են,որ գարնանը Վարդապետի գերեզմանի հատվածը ծածկվում է կարմիր կակաչներով ու առանձնանում միջավայրից․․․
Վանքից իջնելուց հետո դատարկությունը լափեց ինձ, կարծես փակել էի տանս դուռը, առանց իմանալու, թե էլի երբ եմ բացելու․․․
Սիրանուշ Մելիքյան
ՀաղարծնիՇաբաթ. «Հաղարծինը մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն». «Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան
«Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան Ձևավորման սկզբից մասնակից ենք այս ձեռնարկին: Հաղարծնի վանքը որոշակիորեն վերադարձնում է իրեն պատկանող իրավունքները, միջնադարյան հոգևոր-մշակութային լուրջ ծանրաբեռնվածություն կրելու այն իրավունքները, որ ուներ: Մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն: Ինչպես տեսնում եք այստեղ ոչ միայն երգչախմբեր են գալիս, այլ նաև հընթացս ներկայացվում է
... Ավելին.ՀաղարծնիՇաբաթ. «Հաղարծինը մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն». «Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան
«Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան
Ձևավորման սկզբից մասնակից ենք այս ձեռնարկին: Հաղարծնի վանքը որոշակիորեն վերադարձնում է իրեն պատկանող իրավունքները, միջնադարյան հոգևոր-մշակութային լուրջ ծանրաբեռնվածություն կրելու այն իրավունքները, որ ուներ: Մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն:
Ինչպես տեսնում եք այստեղ ոչ միայն երգչախմբեր են գալիս, այլ նաև հընթացս ներկայացվում է կենցաղային, կիրառական արվեստի դրսևորումներ, վանական համալիրի տարածքում պարարվեստի ինքնաբուխ պոռթկումներ են լինում: Սա վաստակ է, որը ձեր թեմակալինն է, ինչպես նաև ձերն է, որի համար խանդավառորեն աշխատում եք:
Երիտասարդների մեջ: Երիտասարդների կողքին: Երիտասարդների միջոցով: Հերոսական Տավուշի թեմի առաջնորդը:
«…Գրեցի ձեզ, երիտասարդներ, որ դուք զորավոր եք. և Աստծո խոսքը բնակվում է ձեզանում, և դուք հաղթել եք չարին» (Ա Հովհաննես 2.14):
... Ավելին.Երիտասարդների մեջ: Երիտասարդների կողքին: Երիտասարդների միջոցով: Հերոսական Տավուշի թեմի առաջնորդը:
«…Գրեցի ձեզ, երիտասարդներ, որ դուք զորավոր եք. և Աստծո խոսքը բնակվում է ձեզանում, և դուք հաղթել եք չարին» (Ա Հովհաննես 2.14):
Ապրիլի 23-ին Տավուշում մարդասիրության ու հայրենասիրության բաց դաս էր:
Տավուշում այսօր տեղի ունեցավ Հայոց Ցեղասպանությունից 110,000 հայ որբերին փրկած դանիացի միսիոներուհի Մարիա Յակոբսենի մահվան 55-րդ տարելիցին և ցեղասպանության նահատակ սուրբերի հիշատակին նվիրված միջոցառում: Տավուշի թեմի առաջնորդ Տ. Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի առաջնորդությամբ տեղի ունեցավ Իջևան քաղաքի Սուրբ նահատակաց բաց խորանի սուրբ սեղանի օծումը, որն Իջևան քաղաքում Եղեռնի զոհերի հիշատակը հավերժացնող գլխավոր խորհրդանիշն է: Խորանը կառուցվել
... Ավելին.Ապրիլի 23-ին Տավուշում մարդասիրության ու հայրենասիրության բաց դաս էր:
Տավուշում այսօր տեղի ունեցավ Հայոց Ցեղասպանությունից 110,000 հայ որբերին փրկած դանիացի միսիոներուհի Մարիա Յակոբսենի մահվան 55-րդ տարելիցին և ցեղասպանության նահատակ սուրբերի հիշատակին նվիրված միջոցառում:
Տավուշի թեմի առաջնորդ Տ. Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի առաջնորդությամբ տեղի ունեցավ Իջևան քաղաքի Սուրբ նահատակաց բաց խորանի սուրբ սեղանի օծումը, որն Իջևան քաղաքում Եղեռնի զոհերի հիշատակը հավերժացնող գլխավոր խորհրդանիշն է:
Խորանը կառուցվել է 2014թ՝ հովանավորությամբ մոսկվաբնակ իջևանցի եղբայրներ Արմեն և Արտակ Իսկանդարյանների: Ճարտարապետ-նախագծողներն են Տավուշի նախկին մարզպետ Արմեն Ղուլարյանը և մարզի ճարտարապետ Միսակ Մելքումյանը:
Միջոցառումը շարունակվեց ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում՝ Հայաստանում Մարի Յակոբսենին նվիրված միակ հուշարձանի մոտ, որը զետեղված է ԵՊՀ ԻՄ բակում: Միջոցառմանը մասնակցում էին համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմը և ուսանողները՝ ռեկտոր Սամվել առաքելյանի գլխավորությամբ, Տավուշի թեմի հոգևոր դասը, Դանիայի թագավորության հյուպատոսության ներկայացուցիչներ՝ Պատվավոր հյուպատոս Պարոն Գագիկ Գյուլբուդաղյանի գլխավորությամբ, Դանիական Հայկական բարեգործական առաքելությունը՝ ղեկավար Նանե Խաչատրյանի գլխավորությամբ և այլք:
1882 թ. ծնված Մարիա Յակոբսենը Օսմանյան կայսրության տարածքում 1890-ականներին իրագործված համիդյան ջարդերի մասին տեղեկանում է պատանի տարիքում, ինչից հետո բուժքույրության դասընթացներ ավարտելով՝ համալրում «Կանանց առաքելության աշխատողներ» (Kvindelige Missions Arbejdere (KMA)) կազմակերպության շարքերը և ուղևորվում Թուրքիա։ Նա առաջինն էր գթության քույրերից, ով հասավ Խարբերդ. դա համընկավ իր 24-ամյակի հետ։ Դեռ նոր էր անցել գործի, երբ տեղի բժիշկները նրան արդեն անվանում էին «փրկության հրեշտակ»։ Թեպետ նրա համար ծանր էր բարձրադիր վայրերում աշխատելն ու երկար ճանապարհ կտրելը, դա ոչինչ էր 1915-ին սկսվածի համեմատ։
Ցեղասպանության ալիքը հազարավոր երեխաների բերեց նրա մոտ։ Նա միանձնյա ստանձնեց հիվանդանոցում տեղավորված հազարավոր որբերի խնամքը, երբ պատերազմին Միացյալ Նահանգների ներգարվման հետևանքով ամերիկյան անձնակազմն ստիպված եղավ լքել կայսրության տարածքը: Ինչ-որ մի պահի Յակոբսենը կերակուր էր տալիս օրական 4500 երեխայի։ Չափազանց դժվար է կարդալ այդ օրերի մասին նրա հուշերը. «Ես կարծում էի՝ այլևս երբեք չեմ ժպտա»,- գրում է Մարիան՝ պատմելով տեղի պակասիպատճառով մի տղայի մերժելու մասին, որին հետո գտան սովից մեռած։ «Սիրտս կտոր-կտոր էր եղել»,- պատմում է նա՝ նկարագրելով մի դեպք, երբ ոստիկանները, որոնք նաև մասնակցում էին հայերի հետապնդումներին, իր դուռն են բերում պատառոտված ոտքերով ու մերկ մի փոքրիկ աղջնակի։
Տեղեկանալով, որ Մերձավոր Արևելքի Նպաստամատույցը (Near East Relief) ձեռնարկել է 110,000 երեխաների Թուրքիայից տարհանելու գործը՝ Մարիան, վտանգը մի կողմ թողած, շտապ վերադառնում է Մերձավոր Արևելք և սկսում զբաղվել որբահավաքությամբ։ Թուրքիա մուտքի արտոնագիր չստանալով՝ նա ուղևորվում է Լիբանան և շուտով հիմնում հետագայում մոտ 200 հայ երեխա պատսպարած «Թռչնոց բույն» որբանոցը. Մարիայից մշտապես քաղցրավենիք խնդրող երեխաները նրան հիշեցնում են ձվից նոր դուրս եկած քաղցած թռչնակների։
Այցելուները պատմում են, որ «Թռչնոց բույնն» ավելի շատ դպրոց էր, քան որբանոց, անթերի մաքուր էր ու կարգապահ, երեխաները դաս էին սովորում, իսկ աղջիկները՝ նաև հմտանում ասեղնագործության նրբություններում։ Զարմանալի է, բայց հաստատությունը գործել է նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին: 1950 թ. Յակոբսենը դարձավ առաջին կինը, ով մարդասիրական աշխատանքի համար պարգևատրեց Դանիայի թագավորության ոսկե մեդալով։ Մարիան վերջին անգամ հայրենիք է այցելել 1957 թ., իսկ մահացել է 1960 թ., «Թռչնոց բույն» որբանոցում։ Իր ցանկությամբ՝ աճյունն ամփոփվել է որբանոցի բակում։
-Հնարավոր է այստեղ հավաքված մարդկանց մեջ լինեն նրանք, ովքեր Մարիա Յակոբսենի ցանած ծիլերի արդյունքն են, նրա ծոռներն են, խոսքի մեջ նշեց ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի տնօրեն Ս.Առաքելյանը: Նաև հավելեց,- Մարիա Յակոբսենի փրկած յուրաքանչյուր մանուկ մի երևույթ է, մի ընտանիք է, մի օջախ:
Դանիայի թագավորության հյուպատոսությունը Պատվավոր հյուպատոս Պարոն Գագիկ Գյուլբուդաղյանի գլխավորությամբ Մարիա Յակոբսենի գերեզմանից հող էր բերել ԵՊՀ ԻՄ, համալսարանականները խոստացան, որ այդ հողն իրենց համար սրբազան մասունք կդառնա:
ԵՊՀ իջևանի մասնաճյուղում սահմանվելու է Մարիա Յակոբսենի անվան կրթաթոշակ այն ուսանողների համար, ովքեր աչքի կընկնեն բարեգթությամբ, բարեսրտությամբ և միջավայրի նկատմամբ բարի ցանկություններով:
Միջոցառման շրջանակներում տեղի ունեցավ նաև Մարիա Յակոբսենին նվիրված ֆիլմի և անձնական իրերի ցուցադրություն:
Միջոցառումն ավարտին Դանիական Հայկական բարեգործական առաքելությունը՝ ղեկավար Նանե Խաչատրյանն ընթերցեց Մարիա Յակոբսենի աղոթքների գլխավոր հիշատակությունը «Տեր Աստված, թող այս մանուկները փուչիկի պայթյունից ավելի ուժեղ ձայն չլսեն»:
Տավուշի թեմի առաջնորդի օրհնությամբ և պատգամով փակվեց հիշարժան հանդիսությունը: