Հունվարի 8-ին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում: Բերդ քաղաքի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Արամ քահանան բարեշնորհ Մարտուն սարկավագի հետ միասին օրհնեցին զորամասերի ջուրը, այնուհետև օրհնված ջուրը բարձրացվեց նաև դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին:

Մեջբերում ենք Տեր Արամի քարոզից մի հատված.

«Սուրբ Ծնունդն իսկապես մեծագույն խորհուրդ ունի, Աստված մարդանում է, որ մարդն Աստվածանա, Աստված մեր նման է դառնում, որ մեզ իր նման դարձնի: Սուրբ ծննդյան խորհրդի մեջ մարդ պետք է գտնի իր Աստվածապարգև էությունը: Շնորհակալ ենք ձեր ծառայության և ձեր կյանքի համար, որ բերում եք մեզ, մեր հայրենիքի պաշտպանությանը: Իմ ու իմ ժողովրդի անունից շնորհակալություն եմ հայտնում ձեր մեծ ծառայության համար:

Ձեր ծառայությունը տարբերվում է, դուք պաշտպանում ու պահպանում եք Հայաստանի Հանրապետության դարպասները»:

«Իսկ Տավուշում բոլորը դատապարտված են զինվոր լինելու: Նրանք առաջնորդվում են մի սկզբունքով՝ սահմանն ամուր է, երբ սահմանի թիկունքում գտնվող համայնքը հզոր է»:

«Բանակը մեզ համար մի մեծ ընտանիք է, ու այսօր մենք գտնվւոմ ենք ձեր կողքին, որպես ձեր ընտանիքի անդամներ»:

«Իսկ երբ մենք հավաքական ու միասնական ենք, մեր լեզվամտածողությունից վերանում է «անհնար» բառը ու այն փոխարինվում է «հրաշք»-ով»:

Հունվարի 8-ին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն Բերդի տարածաշրջանի զորամասերում: Բերդ քաղաքի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Արամ քահանան բարեշնորհ Մարտուն սարկավագի հետ միասին օրհնեցին զորամասերի ջուրը, այնուհետև օրհնված ջուրը բարձրացվեց նաև դիրքեր՝ առաջնագծի մարտիկներին:

Մեջբերում ենք Տեր Արամի քարոզից մի հատված.

«Սուրբ Ծնունդն իսկապես մեծագույն խորհուրդ ունի, Աստված մարդանում է, որ մարդն Աստվածանա, Աստված մեր նման է դառնում, որ մեզ իր նման դարձնի: Սուրբ ծննդյան խորհրդի մեջ մարդ պետք է գտնի իր Աստվածապարգև էությունը: Շնորհակալ ենք ձեր ծառայության և ձեր կյանքի համար, որ բերում եք մեզ, մեր հայրենիքի պաշտպանությանը: Իմ ու իմ ժողովրդի անունից շնորհակալություն եմ հայտնում ձեր մեծ ծառայության համար:

Ձեր ծառայությունը տարբերվում է, դուք պաշտպանում ու պահպանում եք Հայաստանի Հանրապետության դարպասները»:

«Իսկ Տավուշում բոլորը դատապարտված են զինվոր լինելու: Նրանք առաջնորդվում են մի սկզբունքով՝ սահմանն ամուր է, երբ սահմանի թիկունքում գտնվող համայնքը հզոր է»:

«Բանակը մեզ համար մի մեծ ընտանիք է, ու այսօր մենք գտնվւոմ ենք ձեր կողքին, որպես ձեր ընտանիքի անդամներ»:

«Իսկ երբ մենք հավաքական ու միասնական ենք, մեր լեզվամտածողությունից վերանում է «անհնար» բառը ու այն փոխարինվում է «հրաշք»-ով»:

Տավուշի թեմի սահմանապահ Բերքաբեր գյուղում մեծից փոքրի ցնծության մեջ էին, տոնում էին Սուրբ Ծննդյան ավետիսը:

Հունվարի 8-ին Տավուշի թեմի Բերքաբեր գյուղի Սուրբ Գևորգ եկեղեցում մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության և մկրտության խորհրդի առթիվ Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնյաց հանդես:

Այս կարևոր արարողության խաչքավորը պարոն Գևորգ Ղազարյանն էր, ով մեծ խոնարհությամբ ու ուրախությամբ իր հոգու վրա կրեց այդ կարևոր առաքելությունը, վերջինս ընտրվեց Բերքաբերի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու խաչի քավոր արժանապատիվ տեր Արշավիր քահանայի առաջարկությամբ և գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի օրհնությամբ:

Այս կարևորագույն իրադարձությանը մասնակից դարձան Բերքաբերի դպրոցականները, գյուղի բնակիչները:

Սահմանագոտում ապրող մարդիկանց համար նմանօրինակ իրադարձությունները շատ կարևոր են: Բերքաբերում Ջրօրհնեքը վերածվեց համահայկական տոնի, օրհնված ջուրը մտավ յուրաքանչյուր տուն:

Տավուշի թեմի սահմանապահ Բերքաբեր գյուղում մեծից փոքրի ցնծության մեջ էին, տոնում էին Սուրբ Ծննդյան ավետիսը:

Հունվարի 8-ին Տավուշի թեմի Բերքաբեր գյուղի Սուրբ Գևորգ եկեղեցում մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության և մկրտության խորհրդի առթիվ Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնյաց հանդես:

Այս կարևոր արարողության խաչքավորը պարոն Գևորգ Ղազարյանն էր, ով մեծ խոնարհությամբ ու ուրախությամբ իր հոգու վրա կրեց այդ կարևոր առաքելությունը, վերջինս ընտրվեց Բերքաբերի Սուրբ Գևորգ եկեղեցու խաչի քավոր արժանապատիվ տեր Արշավիր քահանայի առաջարկությամբ և գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի օրհնությամբ:

Այս կարևորագույն իրադարձությանը մասնակից դարձան Բերքաբերի դպրոցականները, գյուղի բնակիչները:

Սահմանագոտում ապրող մարդիկանց համար նմանօրինակ իրադարձությունները շատ կարևոր են: Բերքաբերում Ջրօրհնեքը վերածվեց համահայկական տոնի, օրհնված ջուրը մտավ յուրաքանչյուր տուն:

Հունվարի 7-ին Տավուշի Կոթի համայնքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն և օրհնված ջուրը բաժանվեց մարդկանց: Ներկա էր նաև Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար պարոն Կարեն Աբազյանը: Ջրօրհնեքի խաչքավորը Կոթի գյուղի գյուղապետ պարոն Ֆելիքս Մելիքյանն էր, ով երկար տարիներ ծառայել է սեփական ժողովրդին և մտահոգվել սեփական գյուղի բարգավաճման համար:

Սահմանամերձ գյուղերը պետության կողմից «հերոս բնակավայր» կոչում են ստացել: Կոթին Հայաստանի Հանրապետության հերոս գյուղերից է, գյուղն անխախտ է պահում հայրենի սահմանները, պատվով դուրս է գալիս պատերազմական բոլոր փորձություններից:

Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանն օրհնեց Կոթեցի այն տղաներին, ովքեր շուտով համալրելու են Հայկական բանակի շարքերը: Նրանց բաժանվեցին օրհնված խաչքեր:

Այնուհետև տեղի ունեցավ հանդիպում Կոթեցի այն 13 ուսանողների հետ, ովքեր Տավուշի թեմի միջոցով կրթաթոշակ են ստանում՝ «Վարդան և Լիզ Թորոսյան» հիմնադրամի հովանավորությամբ:

Հունվարի 7-ին Տավուշի Կոթի համայնքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանի ձեռամբ կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն և օրհնված ջուրը բաժանվեց մարդկանց: Ներկա էր նաև Նոյեմբերյան համայնքի ղեկավար պարոն Կարեն Աբազյանը: Ջրօրհնեքի խաչքավորը Կոթի գյուղի գյուղապետ պարոն Ֆելիքս Մելիքյանն էր, ով երկար տարիներ ծառայել է սեփական ժողովրդին և մտահոգվել սեփական գյուղի բարգավաճման համար:

Սահմանամերձ գյուղերը պետության կողմից «հերոս բնակավայր» կոչում են ստացել: Կոթին Հայաստանի Հանրապետության հերոս գյուղերից է, գյուղն անխախտ է պահում հայրենի սահմանները, պատվով դուրս է գալիս պատերազմական բոլոր փորձություններից:

Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Բագրատ Սրբազանն օրհնեց Կոթեցի այն տղաներին, ովքեր շուտով համալրելու են Հայկական բանակի շարքերը: Նրանց բաժանվեցին օրհնված խաչքեր:

Այնուհետև տեղի ունեցավ հանդիպում Կոթեցի այն 13 ուսանողների հետ, ովքեր Տավուշի թեմի միջոցով կրթաթոշակ են ստանում՝ «Վարդան և Լիզ Թորոսյան» հիմնադրամի հովանավորությամբ:

Հունվարի 6-ին Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը Սուրբ և Անմահ Պատարագ մատուցեց Իջևանի առաջնորդանիստ Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում: Պատարագին ներկա էին Երրորդ բանակային կորպուսի շտաբի պետ գնդապետ Արտյոմ Սմբատյանը, Իջևանի գնդի հրամանատար գնդապետ Վահե Հովսեփյանը, սպաներ և զինվորներ:

Պատարագի որոշ հատվածներ երգում էին Տավուշի թեմի մանկապատանեկան երգչախմբի սաները (խմբավար՝ Քրիստինե Շերոյան):

Հավատացյալներին փոխանցելով Փրկչի ծննդյան մեծ ավետիսը՝ Բագրատ Սրբազանը հիշեցրեց, որ այսօր ծնվող Փրկիչը չի փոխվել. «Զի Հիսուս Քրիստոս երեկ և այսօր նույն և հավիտյան» (Եբր. ԺԳ.8) Մենք այսօր տոնախմբում ենք մեր Աստծո՝ մեզ հետ, մեզ նման լինելը, մարդանալը, ծնվելը, մեզ հետ ապրելը և սա այլ բան չի կարող լինել, քան այս նույնությունը, որ ժամանակ և տարածություն չի ճանաչում: Իր անփոփոխ լինելու առջև մեզ համար անփոփոխ հնչում է հրեշտակների անմեղ խոսքը, որ խաղաղության, մարդկանց մեջ հաճության և սիրո Իշխանն է այսօր մեզ համար ծնվում: Եվ այդ նույն Աստվածն է, որ անփոփոխ կերպով խոսում ու հռչակում է սիրո և խաղաղության մասին:

Աստված այսօր աղքատանում է. գալիս է Իր բարձունքներից, մեզ համար դառնում գոյութենական և շոշափելի, սակայն այս խորհուրդը իմաստ չի ունենա, եթե մենք չփորձենք մեր կյանքի յուրաքանչյուր պահը, մեր յուրաքանչյուր գործը, անելիքը՝ ուղղված թե՛ մեզ, ու թե՛ ուրիշներին բերել այդ Ծննդյան սիրո, խաղաղության ու հաշտության մեծագույն խորհրդի մեջ: Այսօր քանի՞սս ենք մեր տուն, փողոց, աշխատավայր տանելու այդ սերը մեզ հետ: Այսօր ովքե՞ր են լինելու այն հովիվները, հրեշտակները, մոգերը, որ հռչակելու են իրենց սրտով, հոգով, զգացումով, էությամբ, որ այսօր Աստված է ծնվում: Ովքե՞ր են լինելու այն մարդիկ, ովքեր ասելու են «Քրիստոս ծնավ և հայտնեցավ», քանի որ իրոք ապրում են դրանով»:

Սրբազանն իր գնահատանքը հայտնեց Պատարագին ներկա սպաներին ու զինվորներին, նշելով, որ նրանք են մեր Հայրենիքի ու հավատքի սահմաններն ու տարածությունը պաշտպանողները, ամենօրյա սիրո ճանապարհի մեջ խաղաղության կրողները լինելով՝ մեր ժողովրդի պաշտպանները, մաղթելով որ բոլորս էլ կարողանանք վայելել Խաղաղության այն պատգամը, որ այսօր հնչում է բոլոր եկեղեցիներից:

Սուրբ Պատարագի ավարտին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն, և Եկեղեցու Խաչի կնքահայր դարձավ Իջևանի փոխքաղաքապետ Արթուր Ճաղարյանը:

Ներկաները հեռացան՝ իրենց հետ տանելով Քրիստոսի Ծննդյան մեծ ավետիսը՝ հռչակելով Աստվածային Սիրո մեծագույն արտահայտությունը:

Հունվարի 6-ին Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանը Սուրբ և Անմահ Պատարագ մատուցեց Իջևանի առաջնորդանիստ Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում: Պատարագին ներկա էին Երրորդ բանակային կորպուսի շտաբի պետ գնդապետ Արտյոմ Սմբատյանը, Իջևանի գնդի հրամանատար գնդապետ Վահե Հովսեփյանը, սպաներ և զինվորներ:

Պատարագի որոշ հատվածներ երգում էին Տավուշի թեմի մանկապատանեկան երգչախմբի սաները (խմբավար՝ Քրիստինե Շերոյան):

Հավատացյալներին փոխանցելով Փրկչի ծննդյան մեծ ավետիսը՝ Բագրատ Սրբազանը հիշեցրեց, որ այսօր ծնվող Փրկիչը չի փոխվել. «Զի Հիսուս Քրիստոս երեկ և այսօր նույն և հավիտյան» (Եբր. ԺԳ.8) Մենք այսօր տոնախմբում ենք մեր Աստծո՝ մեզ հետ, մեզ նման լինելը, մարդանալը, ծնվելը, մեզ հետ ապրելը և սա այլ բան չի կարող լինել, քան այս նույնությունը, որ ժամանակ և տարածություն չի ճանաչում: Իր անփոփոխ լինելու առջև մեզ համար անփոփոխ հնչում է հրեշտակների անմեղ խոսքը, որ խաղաղության, մարդկանց մեջ հաճության և սիրո Իշխանն է այսօր մեզ համար ծնվում: Եվ այդ նույն Աստվածն է, որ անփոփոխ կերպով խոսում ու հռչակում է սիրո և խաղաղության մասին:

Աստված այսօր աղքատանում է. գալիս է Իր բարձունքներից, մեզ համար դառնում գոյութենական և շոշափելի, սակայն այս խորհուրդը իմաստ չի ունենա, եթե մենք չփորձենք մեր կյանքի յուրաքանչյուր պահը, մեր յուրաքանչյուր գործը, անելիքը՝ ուղղված թե՛ մեզ, ու թե՛ ուրիշներին բերել այդ Ծննդյան սիրո, խաղաղության ու հաշտության մեծագույն խորհրդի մեջ: Այսօր քանի՞սս ենք մեր տուն, փողոց, աշխատավայր տանելու այդ սերը մեզ հետ: Այսօր ովքե՞ր են լինելու այն հովիվները, հրեշտակները, մոգերը, որ հռչակելու են իրենց սրտով, հոգով, զգացումով, էությամբ, որ այսօր Աստված է ծնվում: Ովքե՞ր են լինելու այն մարդիկ, ովքեր ասելու են «Քրիստոս ծնավ և հայտնեցավ», քանի որ իրոք ապրում են դրանով»:

Սրբազանն իր գնահատանքը հայտնեց Պատարագին ներկա սպաներին ու զինվորներին, նշելով, որ նրանք են մեր Հայրենիքի ու հավատքի սահմաններն ու տարածությունը պաշտպանողները, ամենօրյա սիրո ճանապարհի մեջ խաղաղության կրողները լինելով՝ մեր ժողովրդի պաշտպանները, մաղթելով որ բոլորս էլ կարողանանք վայելել Խաղաղության այն պատգամը, որ այսօր հնչում է բոլոր եկեղեցիներից:

Սուրբ Պատարագի ավարտին կատարվեց Ջրօրհնեքի արարողություն, և Եկեղեցու Խաչի կնքահայր դարձավ Իջևանի փոխքաղաքապետ Արթուր Ճաղարյանը:

Ներկաները հեռացան՝ իրենց հետ տանելով Քրիստոսի Ծննդյան մեծ ավետիսը՝ հռչակելով Աստվածային Սիրո մեծագույն արտահայտությունը:

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Սուրբ Ծնունդն սկսում է տոնել հունվարի 5-ի երեկոյան: Այս օրը բոլոր եկեղեցիներում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ է մատուցվում և քրիստոնյաներին է փոխանցվում Փրկչի՝ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան ավետիսը: Ճրագալույց բառը նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, վառել:

Իջևանի Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ մատուցեց արժանապատիվ Տեր Սիմեոն քհն. Առաքելյանը: Նա փոխանցեց Սուրբ Ծննդյան ավետիսը, նշելով, որ անհրաժեշտ է առաջանալ դեպի Սուրբ Ծնունդ նորոգված հոգով ու մտքով:

Պատարագի ավարտին ներկաներն իրենց հետ տարան վառված մոմերը՝ Աստվածային լույսի, եկեղեցու օրհնության ու Բեթղեհեմյան աստղի խորհրդանիշը՝ լույսը տարածելով ողջ քաղաքում:

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին Սուրբ Ծնունդն սկսում է տոնել հունվարի 5-ի երեկոյան: Այս օրը բոլոր եկեղեցիներում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ է մատուցվում և քրիստոնյաներին է փոխանցվում Փրկչի՝ Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան ավետիսը: Ճրագալույց բառը նշանակում է ճրագ (մոմ) լուցանել, վառել:

Իջևանի Սուրբ Ներսես Շնորհալի եկեղեցում Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագ մատուցեց արժանապատիվ Տեր Սիմեոն քհն. Առաքելյանը: Նա փոխանցեց Սուրբ Ծննդյան ավետիսը, նշելով, որ անհրաժեշտ է առաջանալ դեպի Սուրբ Ծնունդ նորոգված հոգով ու մտքով:

Պատարագի ավարտին ներկաներն իրենց հետ տարան վառված մոմերը՝ Աստվածային լույսի, եկեղեցու օրհնության ու Բեթղեհեմյան աստղի խորհրդանիշը՝ լույսը տարածելով ողջ քաղաքում:

-Իսկ վանքի վրա կրակո՞ւմ են, հարցնում եմ զինվորականներից մեկին։

-Չէ, ուղղակի տարիների անգործությունից ու անշենությունից վանքը կիսավեր, խոնարհված վիճակում է:

Էս աշնան վերջին հոկտեմբեր ամիսը միակ հնարավորությունն էր 24 տարվա երազանքս կյանքի կոչելու ու վանքը տեսնելու համար, տերևները թափվելուն պես վանք բարձրանալն այլևս խիստ վտանգավոր է, գարնան ու ամռան ամիսներին վանք այցելողներն ավելի պաշտպանված են հակառակորդի դիրքերից: Սրբավայրը հակառակորդի հենակետից ընդամենը 70 մ հեռավորության վրա է` մինչև ատամները զինված ադրբեջանցի դիպուկահարների անմիջական թիրախում:
Նկարը, որը տեսնում եք, տեսարանն էր, որ բացվեց վանքի ուղին բռնելուն պես, փշալարերով պատված փոքրիկ ճանապարհից բացվեց դեպի վանք տանող կածանը: Ու բացվեց տեսարանը, գնում էինք դեպի տուն, ու դողացող ոտքերս այլևս անշարժ կարողությունից սկսեցին ավելի արագ գնալ, ու ճանապարհին մտածում եմ, ու՞ր էի այսքան ժամանակ, ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ՍԱՀՄԱՆԻ ՏԱԿԻ ՎԱՆՔ ՏԱՆՈՂ ՀԵՆՑ ԷՍ ԿԱԾԱՆԻՑ․․․ու մեղքի զգացումը, որ պատեց ինձ վանք հասնելուն պես, թույլ չէր տալիս ներս մտնել․․․մնացել էի շիվար մուտքի մոտ ծնկած․․․

Հիշեցի գիշերվա կարդացածս.
«Առանց Խորանաշատի հնարավոր չէ պատկերացնել հայ միջնադարյան պատմագիտական միտքը: Խորանաշատը գրչության կենտրոն էր, վանքն ունեցել է ժամանակի չափանիշներով գործող համալսարան, հիմնադիրը Մխիթար Գոշի աշակերտներից է` Վանական Վարդապետը: Խորանաշատում ուսանել են Վարդան Արևելցին, Կիրակոս Գանձակեցին, Մաղաքիա Աբեղան, Ատեփանոս Աղթամարցին, շատ այլ նշանավոր դեմքեր»:
Հետո էլի աչքս ընկավ գավիթի վրա աճած ծառերին,վանքի բակում ու ներսում թափված քարերին, սառը պատերին ու էլի հուզմունքը պատեց ինձ:

Վանքի մոխրագույն ու սև անմարդ պատերն ամբարված աղոթք են ներծծել, ու ամեն օր աղոթում են․․․աղոթում են, որ կրկին վերածնվի վանքի երբեմնի հոգևոր զարթոնքը․․․

Մեղքի զգացումն ու հարցերը հանգիստ չէին տալիս․․․

Ինչու՞ եմ այսքան ուշ տեսնում վանքը, ու չգիտեմ, դեռ էլի կտեսնե՞մ, ե՞րբ կտեսնեմ․․․
Տերևները թափվելուն պես տարածքն ամբողջովին տեսանելի է դառնալու հակառակորդի դիրքերից․․․
Զինվորները փոքրիկ կածան էին բացել,որ վանք գնալ գալու հնարավորություն ունենային․․․

Իսկ վանքը խոնարհված էր․․․Վանական Վարդապետի գերեզմանը գնալ հնարավոր չէր՝ վտանգավորության պատճառով, զինվորները պատմում են,որ գարնանը Վարդապետի գերեզմանի հատվածը ծածկվում է կարմիր կակաչներով ու առանձնանում միջավայրից․․․

Վանքից իջնելուց հետո դատարկությունը լափեց ինձ, կարծես փակել էի տանս դուռը, առանց իմանալու, թե էլի երբ եմ բացելու․․․

Սիրանուշ Մելիքյան

-Իսկ վանքի վրա կրակո՞ւմ են, հարցնում եմ զինվորականներից մեկին։

-Չէ, ուղղակի տարիների անգործությունից ու անշենությունից վանքը կիսավեր, խոնարհված վիճակում է:

Էս աշնան վերջին հոկտեմբեր ամիսը միակ հնարավորությունն էր 24 տարվա երազանքս կյանքի կոչելու ու վանքը տեսնելու համար, տերևները թափվելուն պես վանք բարձրանալն այլևս խիստ վտանգավոր է, գարնան ու ամռան ամիսներին վանք այցելողներն ավելի պաշտպանված են հակառակորդի դիրքերից: Սրբավայրը հակառակորդի հենակետից ընդամենը 70 մ հեռավորության վրա է` մինչև ատամները զինված ադրբեջանցի դիպուկահարների անմիջական թիրախում:
Նկարը, որը տեսնում եք, տեսարանն էր, որ բացվեց վանքի ուղին բռնելուն պես, փշալարերով պատված փոքրիկ ճանապարհից բացվեց դեպի վանք տանող կածանը: Ու բացվեց տեսարանը, գնում էինք դեպի տուն, ու դողացող ոտքերս այլևս անշարժ կարողությունից սկսեցին ավելի արագ գնալ, ու ճանապարհին մտածում եմ, ու՞ր էի այսքան ժամանակ, ՀԱՅՐԵՆԻՔՆ ՍԿՍՎՈՒՄ Է ՍԱՀՄԱՆԻ ՏԱԿԻ ՎԱՆՔ ՏԱՆՈՂ ՀԵՆՑ ԷՍ ԿԱԾԱՆԻՑ․․․ու մեղքի զգացումը, որ պատեց ինձ վանք հասնելուն պես, թույլ չէր տալիս ներս մտնել․․․մնացել էի շիվար մուտքի մոտ ծնկած․․․

Հիշեցի գիշերվա կարդացածս.
«Առանց Խորանաշատի հնարավոր չէ պատկերացնել հայ միջնադարյան պատմագիտական միտքը: Խորանաշատը գրչության կենտրոն էր, վանքն ունեցել է ժամանակի չափանիշներով գործող համալսարան, հիմնադիրը Մխիթար Գոշի աշակերտներից է` Վանական Վարդապետը: Խորանաշատում ուսանել են Վարդան Արևելցին, Կիրակոս Գանձակեցին, Մաղաքիա Աբեղան, Ատեփանոս Աղթամարցին, շատ այլ նշանավոր դեմքեր»:
Հետո էլի աչքս ընկավ գավիթի վրա աճած ծառերին,վանքի բակում ու ներսում թափված քարերին, սառը պատերին ու էլի հուզմունքը պատեց ինձ:

Վանքի մոխրագույն ու սև անմարդ պատերն ամբարված աղոթք են ներծծել, ու ամեն օր աղոթում են․․․աղոթում են, որ կրկին վերածնվի վանքի երբեմնի հոգևոր զարթոնքը․․․

Մեղքի զգացումն ու հարցերը հանգիստ չէին տալիս․․․

Ինչու՞ եմ այսքան ուշ տեսնում վանքը, ու չգիտեմ, դեռ էլի կտեսնե՞մ, ե՞րբ կտեսնեմ․․․
Տերևները թափվելուն պես տարածքն ամբողջովին տեսանելի է դառնալու հակառակորդի դիրքերից․․․
Զինվորները փոքրիկ կածան էին բացել,որ վանք գնալ գալու հնարավորություն ունենային․․․

Իսկ վանքը խոնարհված էր․․․Վանական Վարդապետի գերեզմանը գնալ հնարավոր չէր՝ վտանգավորության պատճառով, զինվորները պատմում են,որ գարնանը Վարդապետի գերեզմանի հատվածը ծածկվում է կարմիր կակաչներով ու առանձնանում միջավայրից․․․

Վանքից իջնելուց հետո դատարկությունը լափեց ինձ, կարծես փակել էի տանս դուռը, առանց իմանալու, թե էլի երբ եմ բացելու․․․

Սիրանուշ Մելիքյան

«Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան

Ձևավորման սկզբից մասնակից ենք այս ձեռնարկին: Հաղարծնի վանքը որոշակիորեն վերադարձնում է իրեն պատկանող իրավունքները, միջնադարյան հոգևոր-մշակութային լուրջ ծանրաբեռնվածություն կրելու այն իրավունքները, որ ուներ: Մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն:

Ինչպես տեսնում եք այստեղ ոչ միայն երգչախմբեր են գալիս, այլ նաև հընթացս ներկայացվում է կենցաղային, կիրառական արվեստի դրսևորումներ, վանական համալիրի տարածքում պարարվեստի ինքնաբուխ պոռթկումներ են լինում: Սա վաստակ է, որը ձեր թեմակալինն է, ինչպես նաև ձերն է, որի համար խանդավառորեն աշխատում եք:

«Գեղարդ» երգեցիկ խմբի գեղարվեստական ղեկավար Մհեր Նավոյան

Ձևավորման սկզբից մասնակից ենք այս ձեռնարկին: Հաղարծնի վանքը որոշակիորեն վերադարձնում է իրեն պատկանող իրավունքները, միջնադարյան հոգևոր-մշակութային լուրջ ծանրաբեռնվածություն կրելու այն իրավունքները, որ ուներ: Մշակութային կյանքի մեջ հստակորեն դառնում է հայկական արվեստի, հայ մշակույթի կենտրոն:

Ինչպես տեսնում եք այստեղ ոչ միայն երգչախմբեր են գալիս, այլ նաև հընթացս ներկայացվում է կենցաղային, կիրառական արվեստի դրսևորումներ, վանական համալիրի տարածքում պարարվեստի ինքնաբուխ պոռթկումներ են լինում: Սա վաստակ է, որը ձեր թեմակալինն է, ինչպես նաև ձերն է, որի համար խանդավառորեն աշխատում եք:

Տավուշի մարզի Չինչին գյուղի մոտ օծվեց զինվորների ձեռքով կառուցված փայտաշեն մատուռը:

Հաղթանակի օրը լիարժեք տոն դարձավ հյուսիսարևելյան սահմանի զինվորների կյանքում: Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ օծվեց դիրքապահ զինվորների ձեռքերով կառուցված փայտաշեն մատուռը:

Զինվորները մատուռի կառուցման գործը մեծ պատասխանատվությամբ ու նվիրումով են իրականացրել: Զինվորությունը պարզ զինակրություն չէ, այլ հոգու կերտվածք, սեր ու նվիրում հայրենյաց արժեքներին, հողին, պատմությանը:

Տավուշի մարզի Չինչին գյուղի մոտ օծվեց զինվորների ձեռքով կառուցված փայտաշեն մատուռը:

Հաղթանակի օրը լիարժեք տոն դարձավ հյուսիսարևելյան սահմանի զինվորների կյանքում: Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ օծվեց դիրքապահ զինվորների ձեռքերով կառուցված փայտաշեն մատուռը:

Զինվորները մատուռի կառուցման գործը մեծ պատասխանատվությամբ ու նվիրումով են իրականացրել: Զինվորությունը պարզ զինակրություն չէ, այլ հոգու կերտվածք, սեր ու նվիրում հայրենյաց արժեքներին, հողին, պատմությանը:

Այսօր Բերդ քաղքում Հաղթանակի օրվա միջոցառմանը ներկա էին Բերդի զորամասի զինվորները, ովքեր կազմակերպել էին զորախաղեր ու զինվորական շքերթ՝ նվիրված մայիսյան տոներին։

ՖՈՏՈՇԱՐՔ

Այսօր Բերդ քաղքում Հաղթանակի օրվա միջոցառմանը ներկա էին Բերդի զորամասի զինվորները, ովքեր կազմակերպել էին զորախաղեր ու զինվորական շքերթ՝ նվիրված մայիսյան տոներին։

ՖՈՏՈՇԱՐՔ