Խաշթառակի Սուրբ Դավիթ եկեղեցում այսօր Պատարագ մատուցեց Տեր Աբել Քարտաշյանը։ Տեր, ուղղիր մեր ճանապարհները, որպեսզի ճշմարիտ լույսդ տեսնենք և գանք դեպի քեզ։
ԵԿԵ՛Ք ՏՈՒՆ, ՄԵՐ ՄԱՅՐԸ ՀԻՎԱՆԴ ՈՒ ԽՈՑՎԱԾ Է, ՄԵՆՔ ԻՐԱՎՈՒՆՔ ՉՈՒՆԵՆՔ ԻՐԵՆ ԱՅՍՊԵՍ ԹՈՂՆԵԼՈՒ։ՎԵՐԱԴԱՐՁԵ՛Ք, ԶՈՐԱՑՐԵ՛Ք և ԶՈՐԱՑԵ՛Ք ««Այս բաները ասացի ձեզ, որպեսզի ինձնով խաղաղություն ունենաք: Այստեղ աշխարհում նեղություն պիտի ունենաք, սակայն քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 16.33) Այստեղ մեր Տերը երկու գաղափարներ է փոխանցում մեզ՝ խաղաղություն և հաղթանակ։ Միմյանցից զատ այս երկու
Բագրատ Սրբազանը պատարագ մատուցեց ԱՄՆ Արևմտյան թեմի Սրբոց Ղևոնդյանց մայր տաճարում
ԵԿԵ՛Ք ՏՈՒՆ, ՄԵՐ ՄԱՅՐԸ ՀԻՎԱՆԴ ՈՒ ԽՈՑՎԱԾ Է, ՄԵՆՔ ԻՐԱՎՈՒՆՔ ՉՈՒՆԵՆՔ ԻՐԵՆ ԱՅՍՊԵՍ ԹՈՂՆԵԼՈՒ։ՎԵՐԱԴԱՐՁԵ՛Ք, ԶՈՐԱՑՐԵ՛Ք և ԶՈՐԱՑԵ՛Ք
««Այս բաները ասացի ձեզ, որպեսզի ինձնով խաղաղություն ունենաք: Այստեղ աշխարհում նեղություն պիտի ունենաք, սակայն քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 16.33)
Այստեղ մեր Տերը երկու գաղափարներ է փոխանցում մեզ՝ խաղաղություն և հաղթանակ։ Միմյանցից զատ այս երկու գաղափարները գոյություն չունեն։ Մարդու կյանքում չի կարող լինել խաղաղություն, եթե չունի հաղթանակ։ Չի կարող լինել հաղթանակ, եթե մարդ չունի իր ներսում աստվածային խաղաղությունը՝ իր ճանապարհ հարթելու դեպի հաղթանակ։
Խաղաղությունը հենց այնպես տրված չի լինում։ Խաղաղությունը պայքարով, պատերազմով է ձեռք բերվում։
Կոնֆլիկտից, հակառակությունից է ծնվում խաղաղությունը, և այդ խաղաղությունը ծնվում է այն դեպքում, երբ դու հաղթանակում ես։ Եթե պարտված ես, ուրեմն ենթարկված ես այն ուժերին, որոնք քո կյանքի ամբողջության ու քեզ հետ գտնվում են հակառակության մեջ։ Սա ճիշտ է անձնական իմաստով՝ որպես մարդ, և որպես հավաքականություն։Խաղաղությունը ենթադրում է կոնֆլիկտ,խաղաղությունը ենթադրում է պատերազմ, խաղաղությունը ենթադրում է հակառակություն,խաղաղությունը ենթադրում է նաև հաղթանակ։Սա է խաղաղության գինը՝ պայքար, կռիվ և հաղթանակ։
Չկա այլ միջոց և տարբերակ մարդու համար, չկա այլ միջոց և տարբերակ որևէ երկրի, պետության համար։…Այս օրերին մեր կյանքի ճշմարտության պատկերն է արտահայտված Տիրոջ այս խոսքում՝ առնչված Հայաստան աշխարհին՝ անբաժանելի՛, անօտարելի՛ Արցախով։ Այն յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված ճշմարտությունն է, յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված ուրախության պատմությունն է, յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված արժանապատվության կենսագրությունն է։ Երբեմն մենք ուզում ենք մտածել այդ մասին, երբեմն մենք այն հեռացնում ենք մեր կյանքից։
․․․Հաղթանակած խաղաղությունն է Աստծո հետ ապրելու ուխտը։ Մեր Տերն է ասում դա․ -«Քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին։ Ե՛ս եմ հաղթել աշխարհին, և, եթե դուք ինձ հավաքում եք, հետևում եք իմ կյանքին, իմ բերած առաքելությանն ու հաղթանակին, իմ սիրուն, ուրեմն դուք էլ ի վիճակի եք հաղթելու»։ «Մի՛ վախեցեք»,-ասում է Տերը,- «Քաջալերվեցե՛ք, հաղթե՛ք աշխարհին, հաղթեք որպես ինձ հավատարիմ անդրանիկ ազգ, որպես ազգ, որը միայն ստեղծել է ու ստեղծում է, որի պատմությունը ավելի շատ արյուն է տեսել, քան ջուր, որի պատմությունը խաչի աստվածաբանության պատմությունն է, բայց, միևնույն ժամանակ հարության հաղթանակի, որի պատմությունը Քրիստոսի պատմությունն է։
Այսպիսի ազգ եք դուք, այլ կերպ մի՛ ապրեք։ Այդ վեհությանն ու անդրանկությանը արժենի կյանք ունեցեք և այդպես գործեք։ Մի՛ վախեցեք, մի՛ վախեցեք ոչնչից, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին»,- ասում է մեր Տերը։
․․․Տավուշում 30 տարի շարունակ մեծ ուրախությամբ ու պատվով կրել են սահմանապահ լինելու պատիվը, չեն վստահել ուրիշին, ասելով, որ սա մեր պատիվն է, մենք ենք կոչված կրելու այն։ Մեր մանկապարտեզները, դպրոցներն անընդհատ խոցված են եղել թշնամական գնդակներից, բայց, այդուհանդերձ, այդ ժողովուրդը ուխտ է կնքել ապրելու այդտեղ արժանապատվությամբ, ինչպես մեր Արցախ աշխարհում։
․․․Մնում է միայն անդադրում գործելու՝ ՉԱՐԱԶԵՐԾ և ՑԱՎԱԶԵՐԾ Հայաստան, Արցախ և հայ ժողովուրդ ունենալու համար աշխարհի բոլոր ծագերում։ Մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ սիրո մեջ, մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ առավել վստահության մեջ, մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ ունեցած ներողամտության մեջ՝ իրար անընդհատ պատիվ տալու մեջ առաջ ընկնելով և ոչ թե պատիվը գողանալով։ Մնում է միայն գործել, երբեք հույս չունենալով որևէ մեկի վրա հյուսիսում, հարավում, արևելքում, արևմուտքում, այլ մեր հույսը լինի մեր ներքին ուժականությունը՝ որպես ազգ, և մեր հույսը լինի մեր հավատքի, մեր Տիրոջ վրա՝ որպես մեր սեփական Աստվածը, ինչպես Նա է ասում։
․․․Մենք կա՛մ ապրելու ենք հաղթանակի տեսիլքով՝ հավերժական խաղաղություն ունենալու թե՛ անձնական, թե՛ հավաքական նկարագրով, և կա՛մ ապրելու ենք որպես նզովված ժողովուրդ՝ այդ նզովքի ծանրության տակ, հեղված արյունի ծանրության տակ, որին, թերևս, երբեք էլ արժանի չլինենք։
Մեջտեղը ընտրություն գոյություն չունի, հավատացե՛ք։Մեր ընտրությունը, իմ ապրումով, հաղթանակած խաղաղությունն է։ ՀԱՂԹԱՆԱԿԱԾ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ․սա պետք է լինի մեր միակ և անփոխարինելի ճանապարհը։
․․․Իմ խնդրանքը, ժողովուրդ ջան (ԱՄՆ, Լոս Անջելես-խմբ․)․ չհուսահատվեք և չհուսախաբվեք ձեր Հայրենիքից։ Շո՛ւտ վերադարձեք տուն, այցելե՛ք Հայաստան, այցելե՛ք Արցախ։
Նախ, այստեղ երբեք թույլ չտաք ձեր կյանքում թշնամություն ու բաժանում սերմանվի, ինչպիսի տեսքով էլ դրանք գան։ Հայաստանն արդեն ատելության ու թշնամության մարտադաշտ է դարձած, թույլ չտաք, որ այդ թույնն այստեղ ևս հասնի։ Եվ, ապա, այդ սիրով վերադարձեք տուն, այցելե՛ք մեր երկիր՝ ձեր տուն, ձեր բնօրրան, ձեր երազների, մանկության, պատանեկության, բոլոր ապրումների, ձեր հարազատ շիրիմների, շնչված օդի իրականությունը վերադարձեք։Եկե՛ք տուն, մեր մայրը հիվանդ ու խոցված է, մենք իրավունք չունենք այսպես թողնելու իրեն։Վերադարձե՛ք, զորացրե՛ք և զորացե՛ք»
Բագրատ Սրբազանը պատարագ մատուցեց ԱՄՆ Արևմտյան թեմի Սրբոց Ղևոնդյանց մայր տաճարում
ԵԿԵ՛Ք ՏՈՒՆ, ՄԵՐ ՄԱՅՐԸ ՀԻՎԱՆԴ ՈՒ ԽՈՑՎԱԾ Է, ՄԵՆՔ ԻՐԱՎՈՒՆՔ ՉՈՒՆԵՆՔ ԻՐԵՆ ԱՅՍՊԵՍ ԹՈՂՆԵԼՈՒ։ՎԵՐԱԴԱՐՁԵ՛Ք, ԶՈՐԱՑՐԵ՛Ք և ԶՈՐԱՑԵ՛Ք
««Այս բաները ասացի ձեզ, որպեսզի ինձնով խաղաղություն ունենաք: Այստեղ աշխարհում նեղություն պիտի ունենաք, սակայն քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 16.33)
Այստեղ մեր Տերը երկու գաղափարներ է փոխանցում մեզ՝ խաղաղություն և հաղթանակ։ Միմյանցից զատ այս երկու գաղափարները գոյություն չունեն։ Մարդու կյանքում չի կարող լինել խաղաղություն, եթե չունի հաղթանակ։ Չի կարող լինել հաղթանակ, եթե մարդ չունի իր ներսում աստվածային խաղաղությունը՝ իր ճանապարհ հարթելու դեպի հաղթանակ։
Խաղաղությունը հենց այնպես տրված չի լինում։ Խաղաղությունը պայքարով, պատերազմով է ձեռք բերվում։
Կոնֆլիկտից, հակառակությունից է ծնվում խաղաղությունը, և այդ խաղաղությունը ծնվում է այն դեպքում, երբ դու հաղթանակում ես։ Եթե պարտված ես, ուրեմն ենթարկված ես այն ուժերին, որոնք քո կյանքի ամբողջության ու քեզ հետ գտնվում են հակառակության մեջ։ Սա ճիշտ է անձնական իմաստով՝ որպես մարդ, և որպես հավաքականություն։Խաղաղությունը ենթադրում է կոնֆլիկտ,խաղաղությունը ենթադրում է պատերազմ, խաղաղությունը ենթադրում է հակառակություն,խաղաղությունը ենթադրում է նաև հաղթանակ։Սա է խաղաղության գինը՝ պայքար, կռիվ և հաղթանակ։
Չկա այլ միջոց և տարբերակ մարդու համար, չկա այլ միջոց և տարբերակ որևէ երկրի, պետության համար։…Այս օրերին մեր կյանքի ճշմարտության պատկերն է արտահայտված Տիրոջ այս խոսքում՝ առնչված Հայաստան աշխարհին՝ անբաժանելի՛, անօտարելի՛ Արցախով։ Այն յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված ճշմարտությունն է, յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված ուրախության պատմությունն է, յուրաքանչյուրիդ կյանքից գողացված արժանապատվության կենսագրությունն է։ Երբեմն մենք ուզում ենք մտածել այդ մասին, երբեմն մենք այն հեռացնում ենք մեր կյանքից։
․․․Հաղթանակած խաղաղությունն է Աստծո հետ ապրելու ուխտը։ Մեր Տերն է ասում դա․ -«Քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին։ Ե՛ս եմ հաղթել աշխարհին, և, եթե դուք ինձ հավաքում եք, հետևում եք իմ կյանքին, իմ բերած առաքելությանն ու հաղթանակին, իմ սիրուն, ուրեմն դուք էլ ի վիճակի եք հաղթելու»։ «Մի՛ վախեցեք»,-ասում է Տերը,- «Քաջալերվեցե՛ք, հաղթե՛ք աշխարհին, հաղթեք որպես ինձ հավատարիմ անդրանիկ ազգ, որպես ազգ, որը միայն ստեղծել է ու ստեղծում է, որի պատմությունը ավելի շատ արյուն է տեսել, քան ջուր, որի պատմությունը խաչի աստվածաբանության պատմությունն է, բայց, միևնույն ժամանակ հարության հաղթանակի, որի պատմությունը Քրիստոսի պատմությունն է։
Այսպիսի ազգ եք դուք, այլ կերպ մի՛ ապրեք։ Այդ վեհությանն ու անդրանկությանը արժենի կյանք ունեցեք և այդպես գործեք։ Մի՛ վախեցեք, մի՛ վախեցեք ոչնչից, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին»,- ասում է մեր Տերը։
․․․Տավուշում 30 տարի շարունակ մեծ ուրախությամբ ու պատվով կրել են սահմանապահ լինելու պատիվը, չեն վստահել ուրիշին, ասելով, որ սա մեր պատիվն է, մենք ենք կոչված կրելու այն։ Մեր մանկապարտեզները, դպրոցներն անընդհատ խոցված են եղել թշնամական գնդակներից, բայց, այդուհանդերձ, այդ ժողովուրդը ուխտ է կնքել ապրելու այդտեղ արժանապատվությամբ, ինչպես մեր Արցախ աշխարհում։
․․․Մնում է միայն անդադրում գործելու՝ ՉԱՐԱԶԵՐԾ և ՑԱՎԱԶԵՐԾ Հայաստան, Արցախ և հայ ժողովուրդ ունենալու համար աշխարհի բոլոր ծագերում։ Մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ սիրո մեջ, մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ առավել վստահության մեջ, մեզ մնում է գործել իրար նկատմամբ ունեցած ներողամտության մեջ՝ իրար անընդհատ պատիվ տալու մեջ առաջ ընկնելով և ոչ թե պատիվը գողանալով։ Մնում է միայն գործել, երբեք հույս չունենալով որևէ մեկի վրա հյուսիսում, հարավում, արևելքում, արևմուտքում, այլ մեր հույսը լինի մեր ներքին ուժականությունը՝ որպես ազգ, և մեր հույսը լինի մեր հավատքի, մեր Տիրոջ վրա՝ որպես մեր սեփական Աստվածը, ինչպես Նա է ասում։
․․․Մենք կա՛մ ապրելու ենք հաղթանակի տեսիլքով՝ հավերժական խաղաղություն ունենալու թե՛ անձնական, թե՛ հավաքական նկարագրով, և կա՛մ ապրելու ենք որպես նզովված ժողովուրդ՝ այդ նզովքի ծանրության տակ, հեղված արյունի ծանրության տակ, որին, թերևս, երբեք էլ արժանի չլինենք։
Մեջտեղը ընտրություն գոյություն չունի, հավատացե՛ք։Մեր ընտրությունը, իմ ապրումով, հաղթանակած խաղաղությունն է։ ՀԱՂԹԱՆԱԿԱԾ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ․սա պետք է լինի մեր միակ և անփոխարինելի ճանապարհը։
․․․Իմ խնդրանքը, ժողովուրդ ջան (ԱՄՆ, Լոս Անջելես-խմբ․)․ չհուսահատվեք և չհուսախաբվեք ձեր Հայրենիքից։ Շո՛ւտ վերադարձեք տուն, այցելե՛ք Հայաստան, այցելե՛ք Արցախ։
Նախ, այստեղ երբեք թույլ չտաք ձեր կյանքում թշնամություն ու բաժանում սերմանվի, ինչպիսի տեսքով էլ դրանք գան։ Հայաստանն արդեն ատելության ու թշնամության մարտադաշտ է դարձած, թույլ չտաք, որ այդ թույնն այստեղ ևս հասնի։ Եվ, ապա, այդ սիրով վերադարձեք տուն, այցելե՛ք մեր երկիր՝ ձեր տուն, ձեր բնօրրան, ձեր երազների, մանկության, պատանեկության, բոլոր ապրումների, ձեր հարազատ շիրիմների, շնչված օդի իրականությունը վերադարձեք։Եկե՛ք տուն, մեր մայրը հիվանդ ու խոցված է, մենք իրավունք չունենք այսպես թողնելու իրեն։Վերադարձե՛ք, զորացրե՛ք և զորացե՛ք»
Այսօր կրկին միասնական աղոթքի էինք․ Տավուշի թեմի հոգևորականաց դասն ու իրենց ընտանիքները․ թեմի աշխարհական ծառայողները, ինչպես յուրաքանչյուր տարի Որոտման որդիներ Հակոբոս Առաքյալի և Հովհաննես Ավետարանչի տոնին մասնակցեցինք Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ մատուցված Պատարագին։ Այս անգամ Պատարագ մատուցվեց Իջևանի Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում։ «Տե՛ր, ո՞վ է, որ մատնելու է քեզ»: Պետրոսը, նրան տեսնելով, ասաց Հիսուսին. «Տե՛ր, իսկ
Տավուշի թեմի հոգևորականաց դասը տարեվերջյան ավանդական Պատարագի մասնակցեց
Այսօր կրկին միասնական աղոթքի էինք․ Տավուշի թեմի հոգևորականաց դասն ու իրենց ընտանիքները․ թեմի աշխարհական ծառայողները, ինչպես յուրաքանչյուր տարի Որոտման որդիներ Հակոբոս Առաքյալի և Հովհաննես Ավետարանչի տոնին մասնակցեցինք Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ մատուցված Պատարագին։
Այս անգամ Պատարագ մատուցվեց Իջևանի Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում։
«Տե՛ր, ո՞վ է, որ մատնելու է քեզ»: Պետրոսը, նրան տեսնելով, ասաց Հիսուսին. «Տե՛ր, իսկ նա ի՞նչ կլինի»:Հիսուս նրան ասաց. «Եթե ես կամենում եմ, որ նա ապրի, մինչև որ ես գամ, այդ քեզ ի՞նչ հոգ, դու արի՛ իմ հետևից» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 21․21-22)
«Երբ դու հարց ես տալիս, հետաքրքրվում ես, ուրեմն դրա կրողը պիտի լինես։ Եթե գործում ու ապրում ես այդ տիրույթում, ուրեմն այդ արժեքների կրողը պիտի լինես։ Ավելորդ հետաքրքրության ձև մի՛ արա։ Վերցրու, սրտով ընդունիր, սիրով պարուրիր, հավատքով լցրու, հույսով ապրիր ու վերցրու ընդհանուրի պատասխանատվության բաժինը՝ քո բաժինը, այլապես քեզ ի՞նչ փույթ։ Եթե իրականություն է այդ փույթդ, այլ ոչ ուղղակի հետաքրքրություն, հետևի՛ր, արա՛, ստեղծի՛ր, մի՛ հարմարվիր, և այդ հարմարվելդ էլ մի՛ փորձիր արդարացնել այս կամ այլ պատճառաբանություններով», – ասաց Բագրատ Սրբազանն իր քարոզում։
Տավուշի թեմի հոգևորականաց դասը տարեվերջյան ավանդական Պատարագի մասնակցեց
Այսօր կրկին միասնական աղոթքի էինք․ Տավուշի թեմի հոգևորականաց դասն ու իրենց ընտանիքները․ թեմի աշխարհական ծառայողները, ինչպես յուրաքանչյուր տարի Որոտման որդիներ Հակոբոս Առաքյալի և Հովհաննես Ավետարանչի տոնին մասնակցեցինք Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ մատուցված Պատարագին։
Այս անգամ Պատարագ մատուցվեց Իջևանի Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում։
«Տե՛ր, ո՞վ է, որ մատնելու է քեզ»: Պետրոսը, նրան տեսնելով, ասաց Հիսուսին. «Տե՛ր, իսկ նա ի՞նչ կլինի»:Հիսուս նրան ասաց. «Եթե ես կամենում եմ, որ նա ապրի, մինչև որ ես գամ, այդ քեզ ի՞նչ հոգ, դու արի՛ իմ հետևից» (Ավետարան ըստ Հովհաննեսի 21․21-22)
«Երբ դու հարց ես տալիս, հետաքրքրվում ես, ուրեմն դրա կրողը պիտի լինես։ Եթե գործում ու ապրում ես այդ տիրույթում, ուրեմն այդ արժեքների կրողը պիտի լինես։ Ավելորդ հետաքրքրության ձև մի՛ արա։ Վերցրու, սրտով ընդունիր, սիրով պարուրիր, հավատքով լցրու, հույսով ապրիր ու վերցրու ընդհանուրի պատասխանատվության բաժինը՝ քո բաժինը, այլապես քեզ ի՞նչ փույթ։ Եթե իրականություն է այդ փույթդ, այլ ոչ ուղղակի հետաքրքրություն, հետևի՛ր, արա՛, ստեղծի՛ր, մի՛ հարմարվիր, և այդ հարմարվելդ էլ մի՛ փորձիր արդարացնել այս կամ այլ պատճառաբանություններով», – ասաց Բագրատ Սրբազանն իր քարոզում։
Խաչը մեր փրկության նշանն է, Խաչը քրիստոնյաների հույսն է, Խաչը եկեղեցու հիմքն է, Խաչը սատանայի պարտությունն է, Խաչը որբերի հայրն է, Խաչը ամբարիշտների դատավորն է, Խաչը հիվանդների բժիշկն է, Խաչը օրվա զենքն ու գիշերվա պահպանիչն է, Խաչը ծարավողների աղբյուրն է, Խաչը լույսն է խավարում նստածների և ազատագրումը գերվածների, Խաչը անօրենի տապալումն է» (Սբ. Հովհան Ոսկեբերան):
Որտեղի՞ց ես եկել, ինչո՞ւ ես եկել, և ո՞ւր պիտի գնաս․ Սուրբ Խաչի երևման տոն․ Տեր Շավարշի քարոզը
Խաչը մեր փրկության նշանն է, Խաչը քրիստոնյաների հույսն է, Խաչը եկեղեցու հիմքն է, Խաչը սատանայի պարտությունն է, Խաչը որբերի հայրն է, Խաչը ամբարիշտների դատավորն է, Խաչը հիվանդների բժիշկն է, Խաչը օրվա զենքն ու գիշերվա պահպանիչն է, Խաչը ծարավողների աղբյուրն է, Խաչը լույսն է խավարում նստածների և ազատագրումը գերվածների, Խաչը անօրենի տապալումն է» (Սբ. Հովհան Ոսկեբերան):
Սուրբ Խաչի երևման տոնը Հայ եկեղեցին նշում է Հինանց շրջանի չորրորդ կիրակի օրը: Այս տոնը Երուսաղեմի երկնքում «բոցանիշ փայլմամբ» խաչի լուսեղեն նշանի հրաշալի երևման հիշատակությունն է: Այդ երևույթը տեղի ունեցավ 351թ-ին մայիսի 7-ին՝ ցերեկվա երրորդ ժամին, Կոստանդին Բ կայսեր օրոք (351-361թթ.), Հոգեգալստյան օրերին: Երուսաղեմի երկնակամարում լուսափայլ խաչը տարածվում էր Գողգոթայից՝ Քրիստոսի խաչելության վայրից, մինչև Բեթանիայի մոտ գտնվող Ձիթենյաց լեռան կողմը, որտեղից Տերը դեպի երկինք բարձրացավ: Տիրոջ նշանն իր բոցաճաճանչ փայլով հաղթեց արեգակի ճառագայթներին և արձակած լույսով ծածկեց արեգակը:
Որտեղի՞ց ես եկել, ինչո՞ւ ես եկել, և ո՞ւր պիտի գնաս․ Սուրբ Խաչի երևման տոն․ Տեր Շավարշի քարոզը
Խաչը մեր փրկության նշանն է, Խաչը քրիստոնյաների հույսն է, Խաչը եկեղեցու հիմքն է, Խաչը սատանայի պարտությունն է, Խաչը որբերի հայրն է, Խաչը ամբարիշտների դատավորն է, Խաչը հիվանդների բժիշկն է, Խաչը օրվա զենքն ու գիշերվա պահպանիչն է, Խաչը ծարավողների աղբյուրն է, Խաչը լույսն է խավարում նստածների և ազատագրումը գերվածների, Խաչը անօրենի տապալումն է» (Սբ. Հովհան Ոսկեբերան):
Սուրբ Խաչի երևման տոնը Հայ եկեղեցին նշում է Հինանց շրջանի չորրորդ կիրակի օրը: Այս տոնը Երուսաղեմի երկնքում «բոցանիշ փայլմամբ» խաչի լուսեղեն նշանի հրաշալի երևման հիշատակությունն է: Այդ երևույթը տեղի ունեցավ 351թ-ին մայիսի 7-ին՝ ցերեկվա երրորդ ժամին, Կոստանդին Բ կայսեր օրոք (351-361թթ.), Հոգեգալստյան օրերին: Երուսաղեմի երկնակամարում լուսափայլ խաչը տարածվում էր Գողգոթայից՝ Քրիստոսի խաչելության վայրից, մինչև Բեթանիայի մոտ գտնվող Ձիթենյաց լեռան կողմը, որտեղից Տերը դեպի երկինք բարձրացավ: Տիրոջ նշանն իր բոցաճաճանչ փայլով հաղթեց արեգակի ճառագայթներին և արձակած լույսով ծածկեց արեգակը:
Մեր ժողովրդի ողջ կյանքը և, հատկապես, այս վերջին մի քանի ամիսները՝ պատերազմը և պատերազմից հետո, Խաչի խորհրդի պատգամն ունի։ Մեր ամբողջ կյանքն է եղել խաչելության կյանք և ճանապարհ, անկախ նրանից, թե մենք որքանով ենք ձգտել այդ խաչելության խորհրդից հետո հասնել հարության և հաղթանակի։ Եթե չկա հարության ու համբարձման գաղափարը, սկզբունքն ու ճշմարտությունը, ապա խաչի խորհուրդն
Խաչի երևման տոն․ Բագրատ Սրբազան. Խաչի խորհուրդը սիրո խորհուրդն է՝ զոհաբերությամբ ու տառապանքով
Մեր ժողովրդի ողջ կյանքը և, հատկապես, այս վերջին մի քանի ամիսները՝ պատերազմը և պատերազմից հետո, Խաչի խորհրդի պատգամն ունի։ Մեր ամբողջ կյանքն է եղել խաչելության կյանք և ճանապարհ, անկախ նրանից, թե մենք որքանով ենք ձգտել այդ խաչելության խորհրդից հետո հասնել հարության և հաղթանակի։
Եթե չկա հարության ու համբարձման գաղափարը, սկզբունքն ու ճշմարտությունը, ապա խաչի խորհուրդն ինքնին պարտության խորհուրդ է։
․․․ Խաչի խորհուրդը սիրո խորհուրդն է՝ զոհաբերությամբ ու տառապանքով։
․․․ Մեր այսօրվա կյանքի ամենաորոշակի գաղափարը անորոշությունն է։ Սա սարսափելի իրականություն է։
Խաչի երևման տոն․ Բագրատ Սրբազան. Խաչի խորհուրդը սիրո խորհուրդն է՝ զոհաբերությամբ ու տառապանքով
Մեր ժողովրդի ողջ կյանքը և, հատկապես, այս վերջին մի քանի ամիսները՝ պատերազմը և պատերազմից հետո, Խաչի խորհրդի պատգամն ունի։ Մեր ամբողջ կյանքն է եղել խաչելության կյանք և ճանապարհ, անկախ նրանից, թե մենք որքանով ենք ձգտել այդ խաչելության խորհրդից հետո հասնել հարության և հաղթանակի։
Եթե չկա հարության ու համբարձման գաղափարը, սկզբունքն ու ճշմարտությունը, ապա խաչի խորհուրդն ինքնին պարտության խորհուրդ է։
․․․ Խաչի խորհուրդը սիրո խորհուրդն է՝ զոհաբերությամբ ու տառապանքով։
․․․ Մեր այսօրվա կյանքի ամենաորոշակի գաղափարը անորոշությունն է։ Սա սարսափելի իրականություն է։
Անիրավ դատավորը հայտնի, շատ հարգված մեկն էր քաղաքում՝ Հռոմի հպարտ քաղաքացի։ Զրկված, իրավազրկված, խաբված մի այրի կին է գալիս Դատավորի մոտ՝ իր դատը տեսնելու, բայց դատավորը չի ուզում տեսնել դատը։ Ինչո՞ւ. որովհետև կյանքի սկզբունք ուներ՝ հպարտ քաղաքացի էր։ «Որովհետև Աստծուց չէր վախենում, մարդկանցից էլ չէր ամաչում»,- ասում է մեր Տերը։ Սա անիրավության սկզբունքն է. Աստծուց
Անիրավ դատավորը հայտնի, շատ հարգված մեկն էր քաղաքում՝ Հռոմի հպարտ քաղաքացի։ Զրկված, իրավազրկված, խաբված մի այրի կին է գալիս Դատավորի մոտ՝ իր դատը տեսնելու, բայց դատավորը չի ուզում տեսնել դատը։ Ինչո՞ւ. որովհետև կյանքի սկզբունք ուներ՝ հպարտ քաղաքացի էր։ «Որովհետև Աստծուց չէր վախենում, մարդկանցից էլ չէր ամաչում»,- ասում է մեր Տերը։ Սա անիրավության սկզբունքն է. Աստծուց չէր վախենում, մարդկանցից էլ չէր ամաչում, որովհետև պաշտոնի վրա էր՝ ինքն էր որոշում մարդկանց կյանքը։ Երկրորդ պատմությունը դարձյալ հպարտ քաղաքացի փարիսեցու մասին է՝ օրենքը պաշտող, օրենքի մեկնաբանությունները տվող, տեսանելի կողմից՝ արդար։ Նա տաճարում աղոթքի կանգնած ասում է,- «Շնորհակալ եմ, Տեր Աստված, որ Դու ինձ այսպես ես ստեղծել, անկյունում ընկած մաքսավորի նման չեմ ես, այլ արդար մարդ եմ»։
․․․ Ղովտի կնոջ պատմությունը մեր կյանքի իրական պատվերն է․ եթե ես ուզենամ որևէ կերպարով նկարագրել ու ներկայացնել այսօրվա մեր կյանքը, ավելին չկա, քան Ղովտի կնոջ պատմությունը։
«Հիշեցե՛ք Ղովտի կնոջը»,- շատ շեշտադրված կերպով ասում է մեր Տերը։
Երբ այդ պահին արդարացած Ղովտն իր ընտանիքով դուրս էր գալիս Սոդոմից և Գոմորից, որը մատնվեց ծծումբի ու կրակի և ոչնչացավ, Տերն ընտանիքին պատվեր տվեց՝ ասելով՝ ետ չնայե՛ք, այլ բարձրացեք լեռը։ Այսինքն՝ ստանձնե՛ք ձեր բաժին պատասխանատվությունը և բարձրացեք այդ լեռը, չկանգնեք ու ետ չնայեք, չփորձեք փնտրել, թե ինչ տեղի ունեցավ ձեր թիկունքում՝ նախկինում, այլ այն գնացեք այն ճանապարհով, որ ունեք. բարձրացեք սրբության լեռը՝ մաքրության վայրը։
Եվ ի՞նչ տեղի ունեցավ․ Ղովտի կինը չդիմացավ գայթակղությանը. գլուխը ետ դարձրեց տեսնելու, թե ինչ է տեղի ունենում և աղե արձան դարձավ։
Այսպես է մեր կյանքը, այսպես է մեր այսօրը․ երբ մենք բազմաշերտ խոցվածության մեջ ենք, երբ մենք հայրենիքի կորուստ ենք ունեցել, երբ մենք մարդկային կյանքեր ենք զոհել, երբ մենք խոցված ընտանիքներում ենք ապրում, երբ մեր միտքն անընդհատ թունավորում են՝ կյանքը սովորական դարձնելու՝ ուտելու, խմելու և մեր կենցաղը շարունակելու, մենք դեռ տակավին Ղովտի կնոջ պես ետ ենք նայում, դառնում ենք նախկինին, և մեր այսօրվա գործած բոլոր մեղքերն ու հանցանքները ետ հայացքով թիկունքի՝ ավերված Սոդոմ-Գոմորի վրա ենք փորձում դնել։
Այո, այսօր Աստված մեզ կոչում է դադար առնելու՝ վերստին անդրադառնալու մեր մեղքին, մաքրված ճանապարհով ընթանալու դեպի անմահության գագաթը. բարձրանալու այն սուրբ լեռը, որը նախկին, անցյալ ու թիկունք չի ճանաչում, այլ իր նպատակը դրած, Աստծուց երկյուղած, մարդկանցից ամաչելով ընթանում է՝ այդ սուրբ լեռանը հասնելու:
․․․ Այո, մեզ խաբում են, որովհետև սուտն է իշխանության և թագավորության։
․․․ Իմ կյանքը նույնը չի, երբ մեր կողքին չկան Ալբերտը, Վարդանը, Հակոբը, Մեսրոպը, Գրիշան, Վազգենը, Սերգեյը, Ժորան, Վաչագանը և այսպես շարունակ։
Մեր կյանքը նույնը չի երկու պատճառով՝ մեր Հայրենիքի մեծ մասի կորստի և մեր զավակների ու եղբայրների՝ այլևս ֆիզիկապես մեզ հետ չլինելու:
Մենք ունենք գողացված ու իմաստազրկված անցյալ, հափշտակված ապագա և աղե արձան դառնալու ներկա։ Ես չեմ հուսահատեցնում։
Ես ինքս եմ անդրադառնում իմ կյանքին և փորձում գտնել հույսի ճանապարհը, բայց դա չի լինում առանց ասելու՝ Աստված, քավի՛ր ինձ՝ մեղավորիս։
Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյան
Դատավորի կիրակի․ Բագրատ Սրբազանի քարոզը
Անիրավ դատավորը հայտնի, շատ հարգված մեկն էր քաղաքում՝ Հռոմի հպարտ քաղաքացի։ Զրկված, իրավազրկված, խաբված մի այրի կին է գալիս Դատավորի մոտ՝ իր դատը տեսնելու, բայց դատավորը չի ուզում տեսնել դատը։ Ինչո՞ւ. որովհետև կյանքի սկզբունք ուներ՝ հպարտ քաղաքացի էր։ «Որովհետև Աստծուց չէր վախենում, մարդկանցից էլ չէր ամաչում»,- ասում է մեր Տերը։ Սա անիրավության սկզբունքն է. Աստծուց չէր վախենում, մարդկանցից էլ չէր ամաչում, որովհետև պաշտոնի վրա էր՝ ինքն էր որոշում մարդկանց կյանքը։ Երկրորդ պատմությունը դարձյալ հպարտ քաղաքացի փարիսեցու մասին է՝ օրենքը պաշտող, օրենքի մեկնաբանությունները տվող, տեսանելի կողմից՝ արդար։ Նա տաճարում աղոթքի կանգնած ասում է,- «Շնորհակալ եմ, Տեր Աստված, որ Դու ինձ այսպես ես ստեղծել, անկյունում ընկած մաքսավորի նման չեմ ես, այլ արդար մարդ եմ»։
․․․ Ղովտի կնոջ պատմությունը մեր կյանքի իրական պատվերն է․ եթե ես ուզենամ որևէ կերպարով նկարագրել ու ներկայացնել այսօրվա մեր կյանքը, ավելին չկա, քան Ղովտի կնոջ պատմությունը։
«Հիշեցե՛ք Ղովտի կնոջը»,- շատ շեշտադրված կերպով ասում է մեր Տերը։
Երբ այդ պահին արդարացած Ղովտն իր ընտանիքով դուրս էր գալիս Սոդոմից և Գոմորից, որը մատնվեց ծծումբի ու կրակի և ոչնչացավ, Տերն ընտանիքին պատվեր տվեց՝ ասելով՝ ետ չնայե՛ք, այլ բարձրացեք լեռը։ Այսինքն՝ ստանձնե՛ք ձեր բաժին պատասխանատվությունը և բարձրացեք այդ լեռը, չկանգնեք ու ետ չնայեք, չփորձեք փնտրել, թե ինչ տեղի ունեցավ ձեր թիկունքում՝ նախկինում, այլ այն գնացեք այն ճանապարհով, որ ունեք. բարձրացեք սրբության լեռը՝ մաքրության վայրը։
Եվ ի՞նչ տեղի ունեցավ․ Ղովտի կինը չդիմացավ գայթակղությանը. գլուխը ետ դարձրեց տեսնելու, թե ինչ է տեղի ունենում և աղե արձան դարձավ։
Այսպես է մեր կյանքը, այսպես է մեր այսօրը․ երբ մենք բազմաշերտ խոցվածության մեջ ենք, երբ մենք հայրենիքի կորուստ ենք ունեցել, երբ մենք մարդկային կյանքեր ենք զոհել, երբ մենք խոցված ընտանիքներում ենք ապրում, երբ մեր միտքն անընդհատ թունավորում են՝ կյանքը սովորական դարձնելու՝ ուտելու, խմելու և մեր կենցաղը շարունակելու, մենք դեռ տակավին Ղովտի կնոջ պես ետ ենք նայում, դառնում ենք նախկինին, և մեր այսօրվա գործած բոլոր մեղքերն ու հանցանքները ետ հայացքով թիկունքի՝ ավերված Սոդոմ-Գոմորի վրա ենք փորձում դնել։
Այո, այսօր Աստված մեզ կոչում է դադար առնելու՝ վերստին անդրադառնալու մեր մեղքին, մաքրված ճանապարհով ընթանալու դեպի անմահության գագաթը. բարձրանալու այն սուրբ լեռը, որը նախկին, անցյալ ու թիկունք չի ճանաչում, այլ իր նպատակը դրած, Աստծուց երկյուղած, մարդկանցից ամաչելով ընթանում է՝ այդ սուրբ լեռանը հասնելու:
․․․ Այո, մեզ խաբում են, որովհետև սուտն է իշխանության և թագավորության։
․․․ Իմ կյանքը նույնը չի, երբ մեր կողքին չկան Ալբերտը, Վարդանը, Հակոբը, Մեսրոպը, Գրիշան, Վազգենը, Սերգեյը, Ժորան, Վաչագանը և այսպես շարունակ։
Մեր կյանքը նույնը չի երկու պատճառով՝ մեր Հայրենիքի մեծ մասի կորստի և մեր զավակների ու եղբայրների՝ այլևս ֆիզիկապես մեզ հետ չլինելու:
Մենք ունենք գողացված ու իմաստազրկված անցյալ, հափշտակված ապագա և աղե արձան դառնալու ներկա։ Ես չեմ հուսահատեցնում։
Ես ինքս եմ անդրադառնում իմ կյանքին և փորձում գտնել հույսի ճանապարհը, բայց դա չի լինում առանց ասելու՝ Աստված, քավի՛ր ինձ՝ մեղավորիս։
Ավետյաց երկրի տեսիլքը սկսելու պայմանը, նախապայմանը, ակունքը կուռքերի կամ կռապաշտության մերժումն է․ – մարդկային կռապաշտության – համացանցային կռապաշտության – աստղային գիտության կռապաշտության – տնտեսության կռապաշտության ․․․ Երբ 4-րդ դարում տեղի էր ունենում Հայոց դարձը, Տրդատ արքան հայացքը չուղղեց ո՛չ արևմուք, ո՛չ արևելք, ո՛չ հյուսիս, ո՛չ հարավ․ Աստծո պաշտամունքով, Քրիստոսին դառնալով, քրիստոնեությունն ընդունելով որպես ճշմարտության ճանապարհ,
Ավետյաց երկրի տեսիլքը սկսելու պայմանը, նախապայմանը, ակունքը կուռքերի կամ կռապաշտության մերժումն է․ – մարդկային կռապաշտության – համացանցային կռապաշտության – աստղային գիտության կռապաշտության – տնտեսության կռապաշտության
․․․ Երբ 4-րդ դարում տեղի էր ունենում Հայոց դարձը, Տրդատ արքան հայացքը չուղղեց ո՛չ արևմուք, ո՛չ արևելք, ո՛չ հյուսիս, ո՛չ հարավ․ Աստծո պաշտամունքով, Քրիստոսին դառնալով, քրիստոնեությունն ընդունելով որպես ճշմարտության ճանապարհ, նա իր հայացքը դարձրեց արժեքներին, դարձրեց մեր ազգի լավագույն որակներին։
Պատմությունը վկայում է, որ այդ ժամանակվա գերտերությունների թե՛ մշակութային, թե՛ քաղաքական, թե՛ տնտեսական ազդեցության տակ գտնվող Հայաստան աշխարհն ընդլայնեց իր սահմանները, որովհետև ո՛չ վախ ունեին թշնամական բանակներից, ո՛չ մշակութային ազդեցություններից, ո՛չ տնտեսական բռնաճնշումներից, ո՛չ քաղաքական խաղերից, որովհետև այդ բոլորի վրա ունեին ՀՈԳՈՒ գերակայությունը, ազգի՝ խորքով ճանաչելու արժեքը, որն աստվածպաշտության խորհուրդն ուներ։
Չե՛մ մոռանալու քեզ, Հայրենիք, և չեմ ներելու այդ մոռացությունը, որն ինձ մղելու է ուրացության քո հանդեպ։ Եվ ես պարտավորվում եմ, ինչպես Աստված թելադրում է՝ գործելու, ապրելու շեն երկրի, Աստծո կամքը եղող երկրի, Աստծո անունը կրող երկրի տեսիլքով, որի անունը ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՇԽԱՐՀ է, արի զավակները մենք ենք։
Ավետյաց երկրի տեսիլքը սկսելու պայմանը, նախապայմանը, ակունքը կուռքերի կամ կռապաշտության մերժումն է․ – մարդկային կռապաշտության – համացանցային կռապաշտության – աստղային գիտության կռապաշտության – տնտեսության կռապաշտության
․․․ Երբ 4-րդ դարում տեղի էր ունենում Հայոց դարձը, Տրդատ արքան հայացքը չուղղեց ո՛չ արևմուք, ո՛չ արևելք, ո՛չ հյուսիս, ո՛չ հարավ․ Աստծո պաշտամունքով, Քրիստոսին դառնալով, քրիստոնեությունն ընդունելով որպես ճշմարտության ճանապարհ, նա իր հայացքը դարձրեց արժեքներին, դարձրեց մեր ազգի լավագույն որակներին։
Պատմությունը վկայում է, որ այդ ժամանակվա գերտերությունների թե՛ մշակութային, թե՛ քաղաքական, թե՛ տնտեսական ազդեցության տակ գտնվող Հայաստան աշխարհն ընդլայնեց իր սահմանները, որովհետև ո՛չ վախ ունեին թշնամական բանակներից, ո՛չ մշակութային ազդեցություններից, ո՛չ տնտեսական բռնաճնշումներից, ո՛չ քաղաքական խաղերից, որովհետև այդ բոլորի վրա ունեին ՀՈԳՈՒ գերակայությունը, ազգի՝ խորքով ճանաչելու արժեքը, որն աստվածպաշտության խորհուրդն ուներ։
Չե՛մ մոռանալու քեզ, Հայրենիք, և չեմ ներելու այդ մոռացությունը, որն ինձ մղելու է ուրացության քո հանդեպ։ Եվ ես պարտավորվում եմ, ինչպես Աստված թելադրում է՝ գործելու, ապրելու շեն երկրի, Աստծո կամքը եղող երկրի, Աստծո անունը կրող երկրի տեսիլքով, որի անունը ՀԱՅԱՍՏԱՆ ԱՇԽԱՐՀ է, արի զավակները մենք ենք։
Առանց վերականգնման տեսիլքի պարտությունը ոչ թե կդառնա խրատ, ճանապարհ ու մեր կյանքի ուղղություն, այլ կմնա ուղղակի պրտություն։ Եթե մեր նախաձեռնություններում կամ ծրագրերում չկա Աստծո հրավերի զգացողությունը, պատգամը, կոչումը՝ բոլորը դատարկ են և ենթակա պարտության։ ․․․ Մեր կյանքից չեն պակասել հայհոյությունը, ինքնաարդարացումը, ատելությունը, թշնամությունը։ Այս ճանապարհն անդունդի ճանապարհն է, այս ճանապարհը վերջնական կործանման ճանապարհն է։ …
Նյութական բարիք չի լինելու, մինչև չլինի հոգևոր բարիքը․ Բագրատ Սրբազանի քարոզը
Առանց վերականգնման տեսիլքի պարտությունը ոչ թե կդառնա խրատ, ճանապարհ ու մեր կյանքի ուղղություն, այլ կմնա ուղղակի պրտություն։
Եթե մեր նախաձեռնություններում կամ ծրագրերում չկա Աստծո հրավերի զգացողությունը, պատգամը, կոչումը՝ բոլորը դատարկ են և ենթակա պարտության։
․․․ Մեր կյանքից չեն պակասել հայհոյությունը, ինքնաարդարացումը, ատելությունը, թշնամությունը։ Այս ճանապարհն անդունդի ճանապարհն է, այս ճանապարհը վերջնական կործանման ճանապարհն է։
… Նյութական բարիք չի լինելու, մինչև չլինի հոգևոր բարիքը։
… Նրանք, ովքեր կփորձեն բաժանարար գիծ գծել ազգային բյուրեղային արժեքի և հոգևոր մաքրամաքուր արժեքի միջև, մեղմ ասած ստախոս են, բարձր ասած՝ դավաճան, ուրացող։
Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյան
Նյութական բարիք չի լինելու, մինչև չլինի հոգևոր բարիքը․ Բագրատ Սրբազանի քարոզը
Առանց վերականգնման տեսիլքի պարտությունը ոչ թե կդառնա խրատ, ճանապարհ ու մեր կյանքի ուղղություն, այլ կմնա ուղղակի պրտություն։
Եթե մեր նախաձեռնություններում կամ ծրագրերում չկա Աստծո հրավերի զգացողությունը, պատգամը, կոչումը՝ բոլորը դատարկ են և ենթակա պարտության։
․․․ Մեր կյանքից չեն պակասել հայհոյությունը, ինքնաարդարացումը, ատելությունը, թշնամությունը։ Այս ճանապարհն անդունդի ճանապարհն է, այս ճանապարհը վերջնական կործանման ճանապարհն է։
… Նյութական բարիք չի լինելու, մինչև չլինի հոգևոր բարիքը։
… Նրանք, ովքեր կփորձեն բաժանարար գիծ գծել ազգային բյուրեղային արժեքի և հոգևոր մաքրամաքուր արժեքի միջև, մեղմ ասած ստախոս են, բարձր ասած՝ դավաճան, ուրացող։